Để công tác giáo dục cho thiếu niên Phật tử đạt được kết quả tốt, thiết nghĩ chúng ta cần tìm hiểu những đặc điểm tâm lý của các em. Ở lứa tuổi thiếu niên, do sự biến đổi lớn về mặt sinh học, sự phát triển không đồng đều về các bộ phận của cơ thể Tâm lí học lứa tuổi học sinh Trung học cơ sở (Tuổi thiếu niên) Câu hỏi nhiều lựa chọn Câu 1: Mệnh đề nào dưới đây thể hiện đúng bản chất giai đoạn lứa tuổi học sinh THCS (tuổi thiếu niên)? a. Tuổi dậy thì. b. Tuổi khủng hoảng, khó khăn. Hoạt động giao tiếp của lứa tuổi học sinh THCS. 1. Vị trí, ý nghĩa. tuệ, tình cảm, đạo đức… của thời kỳ này. 2. Những yếu tố của hoàn cảnh kìm hãm sự phát triển. 3. Những yếu tố hoàn cảnh thúc đẩy sự phát triển tính. thiếu niên có một vị trí và ý nghĩa vô đặc điểm tâm lý của lứa tuổi thanh niên. bieu hien tam ly cua lua tuoi thanh nien. xác định các nguyên tắc biên soạn. khảo sát chương trình đào tạo gắn với các giáo trình cụ thể. khảo sát các chương trình đào tạo theo những bộ giáo trình tiêu biểu. xác định mức độ đáp Bạn đang tìm kiếm thông tin về Tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên? Trong bài viết này, visuhoclatrondoi.com xin giới thiệu những thông tin hữu ích nhất về nó giúp bạn nắm bắt và hiểu rõ chỉ trong 5 phút. Khái niệm Tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên Tuổi mới lớn là thời … Vay Tiền Trả Góp Theo Tháng Chỉ Cần Cmnd Hỗ Trợ Nợ Xấu. Bướng bỉnh, nông nổi, không nghe lời, hét lên chẳng vì lý do gì, thích độc lập… là những từ/cụm từ được dùng để mô tả tâm lý tuổi teen - giai đoạn phát triển của con người từ 13 - 19 tuổi. Đây là lứa tuổi não bộ phát triển nhất, song cũng là độ tuổi khiến cha mẹ phải đau đầu. Trẻ từ 12 - 14 tuổi Ảnh Young Post Thay đổi cảm xúc/ xã hội Trẻ trong độ tuổi này có thể Quan tâm nhiều hơn về ngoại hình, cơ thể và quần áo. Tập trung vào bản thân nhiều hơn, thường dao động giữa những kỳ vọng cao vào bản thân và sự thiếu tự tin. Cảm xúc thay đổi thất thường. Cho thấy sự hứng thú và bị tác động bởi bạn bè đồng trang lứa. Ít thân mật với ba mẹ; đôi khi có thể hỗn hào hoặc tức giận bất chợt. Cảm thấy áp lực và nhiều thách thức từ việc học. Có thể có vấn đề về ăn uống. Cảm thấy buồn bã, trầm uất rất nhiều, điều này có thể ảnh hưởng đến điểm số ở trường, lạm dụng rượu và chất kích thích, quan hệ tình dục không lành mạnh và nhiều vấn đề khác. Suy nghĩ và học tập Bắt đầu có những suy nghĩ phức tạp. Có thể diễn tả cảm xúc và suy nghĩ tốt hơn. Phát triển cảm nhận về đúng và sai mạnh mẽ. Những điều cha mẹ nên làm Thẳng thắn và trung thực khi nói chuyện với trẻ về những vấn đề nhạy cảm như thuốc, cồn, thuốc lá và tình dục. Gặp gỡ và biết những đứa bạn mà con chơi cùng. Thể hiện sự hứng thú với cuộc sống ở trường của con. Giúp đỡ trẻ có những quyết định đúng, cùng lúc khuyến khích trẻ tự quyết định chuyện của mình. Tôn trọng ý kiến của con. Coi trọng cảm nhận và suy nghĩ của chúng. Chuyện chúng biết được bạn lắng nghe chúng là rất quan trọng đấy. Khi có mâu thuẫn xảy ra, tốt nhất cha mẹ nên nói rõ ràng về mục tiêu cũng như kỳ vọng ví dụ như muốn con có điểm số tốt, ngăn nắp, và tôn trọng cha mẹ nhưng cũng để con trẻ có những quyết định và nỗ lực với những mục tiêu đó ví dụ như học lúc nào, học như thế nào, hay dọn dẹp khi nào. An toàn là trên hết Nói chuyện với trẻ về độ nguy hiểm của thuốc, cồn, thuốc lá và quan hệ tình dục không an toàn. Hỏi trẻ có biết hay có suy nghĩ gì về những vấn đề này, và chia sẻ cảm xúc của bạn với trẻ. Lắng nghe những gì trẻ nói và trả lời câu hỏi của chúng một cách trung thực và thẳng thắn nhất. Nói chuyện với trẻ về tầm quan trọng của việc có bạn bè có những sở thích, hoạt động tích cực. Khuyến khích trẻ nên tránh những bạn gây áp lực cho trẻ, bắt chúng làm ra những quyết định không đúng. Nên biết con bạn ở đâu và có người lớn ở đó không. Dành thời gian cho chúng nếu chúng gọi bạn. Bạn có thể tìm chúng ở nơi nào, và mấy giờ thì chúng sẽ về nhà. Đặt ra những luật lệ rõ ràng, ví như trẻ phải về nhà lúc mấy giờ. Nói chuyện về những vấn đề như bạn đến chơi nhà, và cách giải quyết những tình huống có thể nguy hiểm cấp cứu, hoả hoạn, thuốc, tình dục... và hoàn thành bài tập cũng như công việc ở nhà. Cơ thể khoẻ mạnh Khuyến khích con bạn tham gia những hoạt động thể dục. Trẻ có thể tham gia các câu lạc bộ thể thao. Giúp đỡ những công việc nhà như dọn dẹp nhà cửa, dắt chó đi dạo, hoặc rửa xe cũng có những hiệu quả tích cực giữ con bạn năng động. Thời gian ăn cơm với gia đình là rất quan trọng, có thể giúp trẻ chọn lựa những thức ăn tốt cho cơ thể, và tạo cơ hội cho các thành viên nói chuyện với nhau. Hạn chế thời gian xem TV, lướt net không hơn 1-2 tiếng đồng hồ để đảm bảo chất lượng cho những hoạt động khác ở nhà, ở trường. Trẻ từ 15 - 17 tuổi Ảnh istock Thay đổi cảm xúc/ xã hội Trẻ em ở độ tuổi này có thể Có nhiều hứng thú hơn với đối tuợng khác giới. Có ít xung đột với cha mẹ. Cho thấy sự độc lập nhiều hơn khỏi cha mẹ. Có năng lực quan tâm chăm sóc, chia sẻ và phát triển những mối quan hệ tình cảm. Dành ít thời gian cho cha mẹ, và nhiều thời gian cho bạn bè hơn. Cảm thấy buồn bã, trầm uất rất nhiều, điều này có thể ảnh hưởng đến điểm số ở trường, lạm dụng rượu và chất kích thích, quan hệ tình dục không lành mạnh và nhiều vấn đề khác. Suy nghĩ và học tập Học được nhiều thói quan làm việc hơn. Cho thấy nhiều sự quan tâm với ngôi trường tương lai và kế hoạch làm việc. Có thể đưa ra những lý do tốt hơn cho sự lựa chọn của mình bao gồm cái gì là đúng và cái gì là sai. Những điều cha mẹ nên làm với trẻ ở độ tuổi này Nói chuyện với con về những điều mà chúng lo lắng, quan tâm và chú ý đến bất kỳ sự thay đổi nào trong hành vi của trẻ. Hỏi trẻ rằng chúng có suy nghĩ muốn tự tử hay không, đặc biệt là khi trẻ buồn và trầm uất. Hỏi về những suy nghĩ liên quan đến tự tử không làm cho trẻ có những suy nghĩ tiêu cực này. Ngược lại nó sẽ cho trẻ thấy rằng cha mẹ đang quan tâm đến chúng. Đồng thời tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia nếu cần. Dành nhiều sự hứng thú quan tâm đến trường lớp của trẻ, những sở thích, hoạt động bên ngoài khác, khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động như thể thao, kịchm ca nhạc, và vẽ. Khuyến khích trẻ tình nguyện và tham gia các hoạt động cộng đồng nơi trẻ đang sống. Khen ngợi và thưởng cho trẻ nếu chúng đạt được bất kỳ thành tích gì. Bày tỏ tình cảm với trẻ. Dành thời gian cùng chơi với chúng và làm những thứ chúng và bạn thích. Tôn trọng ý kiến con bạn. Nghe lời chúng tâm sự và đừng phủi sạch hay xem nhẹ những gì chúng lo lắng, quan tâm. Khuyến khích trẻ tự tìm cách giải quyết vấn đề riêng của mình. Giúp cho trẻ học cách đưa ra những quyết định đúng đắn. Tạo cơ hội cho trẻ có thể sử dụng sự phán đoán của mình, và lúc nào cũng dành thời gian đưa ra những lời khuyên và ủng hộ. Nếu con trẻ tham gia vào các phương tiện truyền thông, mạng xã hội như thể game, phòng chat, nhắn tin, khuyến khích trẻ nên đưa ra những quyết định đúng đắn về những gì chúng sẽ đăng tải và khoảng thời gian chúng sẽ dùng vào những hoạt động như thế này. Nếu trẻ có công việc, dùng cơ hội nào đó nói chuyện với chúng về những kỳ vọng, trách nhiệm và những cách hành xử tôn trọng trong môi trường công cộng. Nói chuyện với trẻ và giúp trẻ lập kế hoạch trước cho những tình huống khó khăn không may xảy ra. Nói chuyện với trẻ về những gì chúng có thể làm nếu như chúng đang ở trong nhóm bạn và có đứa dùng thuốc, hoặc bị áp lực phải quan hệ tình dục, hoặc đề nghị đưa về nhà của ai đó đang say. Tôn trọng khoảng không gian/ thời gian riêng tư của trẻ. Khuyến khích trẻ ngủ đủ, tập thể dục, ăn uống khoẻ mạnh. An toàn là trên hết Cha mẹ có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giữ an toàn cho trẻ – dù cho chúng có lớn bao nhiêu đi chăng nữa. Dưới đây là những cách bạn có thể dùng để bảo vệ trẻ Nói với trẻ về những sự nguy hiểm khi lái xe, và cách bảo vệ bản thân khi đang giao thông trên đường. Tai nạn giao thông là một trong những nguyên nhân dẫn đầu về tử vong thế nhưng có rất ít bạn trẻ hiểu cách tự giảm thiểu mức độ nguy hiểm xuống cho mình. Nhắc nhở chúng mang mũ bảo hiểm, không nên lái xe khi có chất cồn, quan sát đường khi đang lưu thông… Nói với trẻ về tự tử và chú ý đến những dấu hiệu cảnh báo. Page đã có bài đăng về chủ đề này, các bạn có thể tìm đọc để tham khảo thêm. Tự tử là nguyên nhân dẫn đầu tử vong thứ ba ở Mỹ với trẻ trong độ tuổi 15 đến 24 còn ở VN, tỷ lệ này ắt cũng không kém cạnh. Nói chuyện với trẻ về độ nguy hiểm của thuốc, cồn, thuốc lá và quan hệ tình dục không an toàn. Hỏi trẻ có biết hay có suy nghĩ gì về những vấn đề này, và chia sẻ cảm xúc của bạn với trẻ. Lắng nghe những gì trẻ nói và trả lời câu hỏi của chúng một cách trung thực và thẳng thắn nhất. Bàn với trẻ về tầm quan trọng của việc chọn bạn mà chơi. Nên chọn những người bạn không hành xử nguy hiểm hoặc theo cách không lành mạnh. Nên biết con bạn ở đâu và có người lớn ở đó không. Dành thời gian cho chúng nếu chúng gọi bạn. Bạn có thể tìm chúng ở nơi nào, và mấy giờ thì chúng sẽ về nhà. Cơ thể khoẻ mạnh Khuyến khích con bạn ngủ đủ và tập thể dục, ăn uống khoẻ mạnh. Nên chắc rằng con bạn sẽ tập thể dục một tiếng hoặc hơn hằng ngày. Không nên đặt TV trong phòng ngủ của con. Khuyến khích con nên ăn cơm với gia đình. Ăn cơm cùng gia đình có thể khiến trẻ có sự lựa chọn tốt về những loại thức ăn lành mạnh mà trẻ nên ăn, tăng cân hợp lý đồng thời, lúc dùng cơm chung với nhau cũng là thời gian tốt để nói chuyện với các thành viên trong gia đình. Thêm vào đó, những đứa trẻ ăn cơm cùng với gia đình thường có điểm số tốt hơn, ít hút thuốc, uống ruợu, dùng thuốc, đánh nhau, nghĩ về tự tử hoặc quan hệ tình dục hơn. Nguồn tham khảo Central for Disease Control CDC Hoa Kỳ BI TP TèNH HUNG TLH LA TUI V TLH S PHMPhn I. MT S VN C BNCA TLH LA TUI V TLH S PHMTình huống số 1Các quan niệm khác nhau về sự phát triểntâm lí ngời nói chung và tâm lí trẻ em nói riêngNội dung tình huốngTrong khoa học tâm lí và trong cuộc sống hàng ngày có một số quan niệm về vaitrò của các yếu tố đối với sự phát triển tâm lí ngời trẻ em nh sau1. Quan niệm thứ nhất cho rằng sự phát triển tâm lí giống nh một ngời chơi mộtbàn cờ tớng. Nếu nh trên bàn cờ và trong tay ngời chơi cờ có những quân xe, pháo, mã thìsẽ đánh ván cờ nhanh hơn, thắng dễ hơn và có hiệu quả hơn mà ít mất sức. Còn nếu nhtrong tay chỉ toàn là quân tốt, dù là tốt qua sông thì ván cờ sẽ rất khó thắng và rất chậtvật. Đứa trẻ cũng vậy, nếu khi ra đời với những gen trội thì sự phát triển tâm lí sẽ rấtthuận lợi và cuộc đời sẽ gặt đợc nhanh chóng những thành công trong hoạt động hơn làkhi ra đời với những gen lặn, sự phát triển tâm lí sẽ chật vật và vất vả hơn nhiều, hiệu quảhoạt động Quan niệm thứ hai cho rằng sự phát triển tâm lí giống nh sự nở của một quả của quả trứng đẻ ra con gà hay con vịt hoàn toàn phụ thuộc vào di truyền sinh học, cònmôi trờng, dạy học và giáo dục chỉ là yếu tố nhiệt độ thúc đẩy cho việc nở sớm hay muộn, chứcăn bản không quyết định đến đẻ ra con vật gì, đến chất của sự phát triển tâm lí.trích trong Tình huống tâm lí học, tr. 52-533. Quan niệm thứ ba Tục ngữ Việt Nam có câuTrứng rồng lại nở ra rồng,Liu điu lại nở ra dòng liu hỏi1. Ba ý kiến trên đề cập đến tri thức luận điểm tâm lí học nào trong khoa học tâm lí?2. Hãy cho biết ý kiến nào đúng, ý kiến nào sai? Tại sao?3. Từ nội dung tình huống trên, hãy suy nghĩ các câu sau để rút ra các KLSP- "Vật chất không phải là sản vật của tinh thần, mà chính bản thân tinh thần lại chỉlà sản vật cao đẳng của vật chất" " vật chất, giới tự nhiên, tồn tại, cái vật lí đều là tính thứ nhất, còn tinh thần, ýthức, cảm giác, cái tâm lí đều là tính thứ hai" huống số 2Mikhain Vaxilêvich Lômônôxôp 1711-1765Nội dung tình huốngMikhain Lômônôxôp sinh ... tại mộ làng nhỏ ven biển phía bắc nớc Nga, gần thịtrấn Ackhanghen. Cha Mikhain là một nông dân làm thêm nghề đánh cá...1ở miền quê của Lômônôxôp lúc đó có nhiều ngời biết đọc, biết viết, thậm chí một sốngời còn ham đọc sách nữa. Tới năm 12 tuổi, cậu bé Mikhain đã đọc thông viết thạo, khôngnhững đọc sách đạo của giáo hội mà còn thích đọc cả các sách ngoài đời nữa. Có hai cuốnsách ngoài đời mà Mikhain say sa đọc mãi nhiều lần, cuốn Ngữ pháp của Xmitritxki vàcuốn Số học của Manhixki. Đó là những cuốn sách nổi tiếng thời bấy giờ... Mikhain thấyrằng tự mình đọc sách là cha đủ, chú bé còn muốn đợc đến trờng học nữa. Nhng ớc mơ đókhông thể thành sự thật. Quanh vùng Mikhain ở chỉ có một trờng học duy nhất của giáo hội,nhng trờng đó không nhận con cái các nhà dân hèn vào không bỏ cuộc. Năm 1730, mặc dù cha hết sức can ngăn, chàng thanhniên Mikhain 19 tuổi quyết tâm từ giã gia đình đi Maxcơva tìm nơi học tập... ở đây, cũngnh ở khắp nơi trong nớc Nga, con nhà thứ dân không đợc nhận vào học trờng đại đã tìm cách khai man, tự nhận mình là con trai một nhà quí tộc, và cuối cùng đãđợc nhận vào học tại Học viện Maxcơva của giáo năm học ở học viên là năm năm sống rất gian khổ và túng thiếu. Lômônôxôpvừa đi làm thêm để kiếm tiền ăn, vừa đốc sức học hành... Nhng càng học, Lômônôxôpcàng thấy chán vì nhà trờng chỉ dạy giáo lí, kinh viện, không giúp cho anh tiến thêm đợcbớc nào trong khoa học tự nhiên. Đợc biết Học viên Kiep có dạy khoa học tự nhiên, năm1734 Lômônôxôp cố xin đợc biệt phái xuống Kiep một thời gian. Nhng anh đã thất vọngquay trở về Maxcơva...Năm 1735, một sự tình cờ may mắn đã tạo ra một bớc ngoặt quan trọng trong cuộcđời Lômônôxôp. Theo chỉ thị của Nghị viện Nga, Học viện Maxcơva chọn 12 sinh viênxuất sắc nhất cho đi học tại Viện hàn lâm khoa học Pêtecbua, Lômônôxôp đợc chọn trongsố 12 ngời đó, và sau 8 tháng học tại Pêtecbua, đợc Viện hàn lâm cử đi học tiếp ở đợc học những giáo s xuất sắc, đợc đào tạo chuyên sâu về luyện kim và 1741 ông trở về Viện hàn lâm Pêtecbua công tác và năm 1745 ở tuổi 34, ông đợccông nhận là giáo s hoá học, viện sĩ viện hàn lâm....Lômônôxôp đã có những hoạt động khoa học hết sức đa đạng, bản thân ông là giáos hoá học, nhng ông cũng có nhiều nghiên cứu về vật lí thiên văn, địa chất, địa lí. Ôngcũng nghiên cứu cả về lịch sử và ngôn ngữ học, ông sáng tác thơ, và để lại nhiều bứchoạ ... nổi nay trờng Đậi học Tổng hợp Maxcơva mang tên Lômônôxôp. Puskin ... gọiông là trờng đại học đầu tiên của nớc Nga.trích trong Truyện kể về các nhà bác học vật lí.Câu hỏi1/ Hãy cho biết vai trò của những yếu tố ảnh hởng tới sự hình thành và phát triểntâm lí của của cậu bé Mikhain con một nông dân nghèo không đợc học hành thành mộtnhà bác học Lômônôxôp vĩ đại? Yếu tố nào giữ vai trò quyết định trực tiếp? Tại sao?2/ Từ nội dung tình huống trên, bạn có suy nghĩ gì về câu nói sau để rút ra các kếtluận s phạm cần thiết Với một trái tim kiên c ờng, không có gì là không làm đợcJacques Coeur - Pháp, 1395 - 1456.Tình huống số 3Cậu bé thần đồng và ớc mơ làm Tổng thống MĩNội dung tình huống2... 14 tháng tuổi cậu ta đã biết giải toán; 2 tuổi đã biết đọc sách ngữ pháp của ngờilớn và biết đích chính những sai sót trong phát âm của ngời khác. 5 tuổi, cậu ta đã biết giảithích cho bạn bè trong trờng mẫu giáo thế nào là hiện tợng quang hợp. Chỉ với 3 năm cậuđã học xong chơng trình mà những đứa trẻ khác phải học trong 10 năm, vì vậy năm 9 tuổicậu đã tốt nghiệp phổ thông. Cùng năm cậu sáng lập ra Tổ chức Bảo vệ thiếu nhi quốc tếvà dốc sức vào sự nghiệp bảo vệ quyền lợi trẻ em để rồi 2 lần đợc đề cử tranh giải NobelHoà bé thần đồng ấy là Gregory Robert Smiths, 13 tuổi hiện đang là sinh viên nămcuối Học viện Rudolf Mergarn Mĩ. Đến ngày 31/5/2003 ... Gregory sẽ tốt nghiệp đạihọc và có tấm bằng cử nhân toán học...Mặc dù hiện nay cậu cha định sẽ tiếp tục theo học ở trờng đại học nào, nhng chắcchắn cậu sẽ lấy bằng Tiến sĩ các ngành Toán học, Công trình hàng không vũ trụ, Khoa họcchính trị và Y học sinh vật. Trong những mục tiêu tơng lai của Gregory có một mục tiêuquan trọng là sẽ trở thành Tổng thống Mĩ... Bởi vì làm Tổng thống tôi sẽ có cơ hội giúpđỡ đợc nhiều ngời hơn.trích trong báo TPCN, số 38, 19/9/1999 và 18/5/2003.Câu hỏi1/ Yếu tố ảnh hởng tới sự phát triển tâm lí những thành công trong học tập củacậu bé Gregory Robert Smiths đợc đề cập trong tình huống trên là gì vậy?2/ Bạn có suy nghĩ gì về câu nói Vinh quang chỉ đ ợc ban tặng cho những ai luônmơ ớc đến nó Charles De Gaule - Pháp, 1890-1970.3/ Cha mẹ và giáo viên có vai trò gì trong việc giúp trẻ nuôi dỡng, ấp ủ ớc mơ đểbiến nó thành hiện thực trong tơng lai tạo đà phát triển nhân cách của mỗi đứa trẻ?4/ Cho thêm một ví dụ khác tơng tự rồi rút ra các kết luận s huống số 4ấn Độ - Đất nớc của những thiên tài tin họcNội dung tình huốngẩn mình giữa các cánh rừng rậm nhiệt đới miền Nam ấn Độ là một trong nhữngtrung tâm công nghệ cao nổi tiếng nhất nớc này cũng nh trên khắp thế giới Viện côngnghệ quốc gia Madras mà phân ban quan trọng nhất là phân ban tin học do giáo s PanduRangan làm chủ nhiệm. Tại đây, ông cùng êkíp hàng năm đào tạo chừng ba mơi chuyêngia u tú nhất của ngành tin học thế giới...Thành công của họ trớc hết là nhờ ở sự tuyển chọn tuyệt hảo. Hằng năm có tớikhoảng học sinh từ loại khá trở lên tham dự kì thi tuyển và chỉ non 3000 đợcnhận vào học, trong số đó, gần 10% vào học ngành tin học. Thành công đó còn nhờ độingũ giảng viên có trình độ cao và có phơng pháp s phạm tài giỏi. Không phải vô cớ màgiáo s Muthu Krishnan, phó giám đốc Viện công nghệ Madras dám tuyên bố Hãy đacho tôi một ngời có năng khiếu đặc biệt về văn học và tôi sẽ đào tạo ngời đó thành mộtnhà toán học xuất sắc...trích Báo TPCN, số 42, 10/2000Câu hỏi1/ Câu nói của Muthu Krishnan trong tình huống nói trên đã đề cập tới vai trò củanhững yếu tố nào trong việc phát triển tâm lí của con ngời nói chung và tài năng nói riêng?32/ Hãy phân tích và đánh giá câu nói của GS. Muthu Krishnan để thấy đợc vai tròcủa giáo dục đối với sự hình thành và phát triển tâm lí của Cho một ví dụ tơng tự và rút ra các kết luận s phạm cần huống số 5Nghị lực phi thờngNội dung tình huốngTháng 5-1910, khi Đơ-ni Lơgri ra đời, bà mẹ cô ngất đi vì thấy cô chỉ là một cái thai tròntrĩnh với hai cùi tay, hai về đùi ngắn cũn. Sau 18 tháng nằm ngửa, Đơ-ni học ngồi, rồi học đi và tựmình ăn uống. Lớn lên, cô tập khâu may, may quần áo bán lấy tiền giúp đỡ gia học viết, học vẽ, Đơ-ni buộc bút vào cùi tay, nhờ một cô giáo dạy học. Cô thamgia cuộc thi văn nghệ của nhà trờng, chiếm liền 7 giải thởng. Năm 1931, Đơ-ni nhận huychơng bạc của phòng tranh thủ công 49 tuổi, bà gửi tranh dự thi triển lãm tranh toàn quốc. Lúc này cả n ớc Phápđều biết đến tên Đơ-ni Lơgri. Bà viết cuốn sách Đời tôi nh thế đấy! tự thuật đời mình,đạt giải văn chơng Kim Chi.Câu hỏi1/ Hãy cho biết yếu tố nào quyết định đến sự thành công của Đơ-ni Lơgri? Phântích yếu tố đó theo tình huống. Với những thành công của Đơ-ni Lơgri, bạn có nhất trívới quan niệm sau không "Trên một ý nghĩa nào đó chúng ta có thể khảng định rằng laođộng đã sáng tạo ra con ngời" Từ nội dung tình huống trên, hãy suy nghĩ về câu nói sau để rút ra các KLSP"Tất cả mọi chiến thắng đều bắt đầu bằng việc chiến thắng bản thân" huống số 6Nghiên cứu các yếu tố ảnh hởng tới sự hình thànhvà phát triển tâm lí ngời qua tục ngữ ca daoNội dung tình huốngDới đây là một số câu tục ngữ, ca daoA. Tên các yếu tốa1. Giáo dục trong nhà trờnga2. Giáo dục gia đìnha3. Tự giáo dụcb. Hoạt độngc. Giao tiếpd. Tập thểe. Di truyền t chấtg. Hoàn cảnh môi trờngB. Các câu tục ngữ ca dao1 - Khôn từ trong trứng khôn Vợ dại thì đẻ con khôn3 - Gần mực thì đen, gần đền thì - Ngày nào em bé cỏn con,Bây giờ em đã lớn khôn thế cha, áo mẹ, chữ thầy...5- Mẹ dạy thì con khéo, bố dạy thì con - Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi Có học mới hay, có cày mới Ba năm ở với ngời đần,Chẳng bằng một lúc đứng gần ngời Nhiều áo thì ấm, nhiều ngời thì hỏi1/ Hãy nối các câu tục ngữ, ca dao ở cột B với các yếu tố ảnh hởng tới sự hìnhthành và phát triển tâm lí của con ngời ở cột A sao cho thích hợp nhất. Nêu vai trò củatừng yếu tố đối với sự hình thành và phát triển tâm lí của mỗi Vận dụng quan điểm Tâm lí học Mácxít để phân tích rồi đánh giá những quanniệm đúng, sai hoặc cha đầy đủ đã đợc thể hiện trong các câu ca dao, tục ngữ Anh chị hãy su tầm thêm những câu ca dao, tục ngữ phản ánh quan điểm củanhân dân ta xoay quanh các yếu tố nói huống số 7Quan niệm về sự phát triểntâm sinh lí của trẻ lứa tuổi thiếu niênNội dung tình huốngNhà Tâm lí học Hunggari Gôiôsơ Elêna ví tuổi thiếu niên nh một xứ sở kì lạ. ởxứ sở này khí hậu rất thất thờng và kì quặc, khi thì nóng nực nh ở vùng nhiệt đới, khi thìbỗng nhiên trở lạnh nh băng. Xứ sở này có cả mùa xuân hoa nở ngát hơng, có cả mùa thulá vàng, rụng tơi tả. Nhng hai mùa này không phải bao giờ cũng tuần tự nối theo nhau, vảlại mùa đông lắm khi lại đột nhập vào giữa mùa hạ, còn mùa thu thì đôi khi lại đột nhậpvào mùa xuân. Dân c ở vùng này khi thì rất vui vẻ, ồn ào, khi thì bỗng nhiên lại trầmngâm, lặng lẽ; khi thì họ có những hành động anh hùng quả cảm; khi thì bỗng trở nên sợsệt và yếu đuối; khi thì họ quá tự tin và kiêu ngạo, khi thì họ khiêm tốn và kín đáo; đôi khihọ lại rất buông tuồng và trâng tráo. Trong xứ sở kì lạ này không có trẻ con mà cũngchẳng có ngời lớn.trích trong Bài tập thực hành TLHCâu hỏi1 ở đoạn trích trên đã mô tả đặc trng tâm lí nào của lứa tuổi thiếu niên?2/ Phân tích những nguyên nhân gây ra mâu thuẫn trong sự phát triển tâm lí củatrẻ tuổi thiếu một số chỉ dẫn cần thiết trong cách đối xử với trẻ ở lứa tuổi khó khăn huống số 8Sự phát triển sinh lí của trẻ lứa tuổi thiếu niênNội dung tình huốngHai bà mẹ tâm sự với nhau. Một bà mẹ nói Đứa con gái nhà tôi mới 13 tuổi mà đãcao gần bằng mẹ. Cháu ăn đợc, ngủ thì sét đánh ngang tai chẳng dậy. Nhng sao trông nócòm còm thế nào ấy. Bà mẹ thứ hai hởng ứng ngay Con bé nhà tôi cũng thế. Nó cùngtuổi với con Hà nhà chị đấy. Nó cao vổng lên, chân tay thì dài ngoẵng ra, làm gì thì cũnghậu đậu ơi là hậu đậu. Rửa bát thì vỡ bát, cắt bìa đậu thì nát cả đậu trích trong Bài tập thực hành TLHCâu hỏi1/ Hãy giải thích hiện tợng trên đây dới góc độ của Tâm lí học lứa tuổi?52/ Vận dụng kiến thức tâm sinh lí học lứa tuổi thiếu niên để nói chuyện với các bàmẹ nhằm giúp họ yên tâm và có cách/>Sau đó thầy phát hiện em uống thuốc kích thích. Từ đó em không đến lớp, bỏ nhàđi. Thầy M. cùng với cả lớp tìm Khi gặp thầy, ĐT nói- Em xấu hổ về hành động của em.Thầy M. - Khi ấy, em hành động vì bị kích động của thuốc. Vì sao em dùng đếnloại thuốc kích thích đó? Em bị một số thanh niên h lôi kéo vào cuộc sống hút chất kích thích. Thathầy! Thật tình hôm đó em không biết ngời bị đánh là thầy. Thầy tha lỗi cho em.Thầy M. Em hãy vì tơng lai của em, vì ba má em. Em trở lại trờng. Thầy thalỗi cho em. Em đừng phụ lòng tin của thầy, ba má và bạn bè của đó học tập chăm chỉ và thi đậu vào trờng ĐH s phạm.trích trong ứng xử s phạm..Câu hỏi1/ Hãy dựa vào những yếu tố ảnh hởng đến sự phát triển tâm lí của trẻ lứa tuổi họcsinh THPT và đặc biệt là quan điểm của các nhà giáo dục ở tình huống trên để phân tíchvà đánh giá cách ứng xử trên của thầy giáo Ta có thể dùng câu nói sau đây của Hồ Chí Minh để khuyên cậu học trò có phùhợp không? "Chúng ta không sợ sai lầm và khuyết điểm, chỉ sợ không chịu cố gắng sửachữa sai lầm và khuyết điểm".Tình huống số 12Đời sống tình cảm của lứa tuổi thanh niên mới lớnNội dung tình huốngTrong nhật kí của một học sinh nam lớp 12 có đoạn Không thể nào quên đợc cómột lần sau buổi học khi sân trờng đã vắng lặng, tôi đứng sau cửa lớp học và đợi Khigót guốc của cô ấy nện trên hành lang, tôi định bỏ trốn. Nhng thời gian cứ trôi đi, vớichiếc mũ đan bằng lá buông xuất hiện. Tôi hoàn toàn không thể tởng tợng nổi khi đợc hônmột thiếu nữ. Đầu óc tôi quay cuồng, toàn thân tôi run lên. Tôi không thể nói lên một lờinào cả. Tôi thấy sờ sợ thế nào ấy. Giây phút trôi đi nh vậy. Bỗng nhiên tôi cảm thấy có cái gìđó nóng bỏng chạm vào đôi môi khi tôi định thần lại và có thể hình dung cái gì đã xẩy ra thì đã biến đời tôi sẽ ghi nhớ mãi phút giây này. Khi về nhà miệng tôi lúc nào cũng mở rộng với đôimôi chứa chan niềm hạnh phúc kì lạ. Tôi không buồn ăn cơm vì sợ rằng cảm giác hạnh phúcsẽ mất đi và tôi còn giữ cảm giác đó một thời gian dài trên đôi môi khô nứt của mình .Câu hỏi1/ Tại sao mối tình của nam nữ thanh niên mới lớn lại đợc bộc lộ nh trong đoạnnhật kí trên Chúng ta không khuyến khích học sinh - thanh niên mới lớn yêu nhau quá sớmvà chúng ta cũng không thể cấm các em yêu nhau, vì "Cấm ta làm điều gì là tạo cho ta ýmuốn làm điều đó" Montaigne.Nhng khi tình yêu của các em đã chớm nở tình yêu ban đầu thì chúng ta phụhuynh và giáo viên cần phải giáo dục học sinh - thanh niên nh thế nào cho thích hợp?7Phần 2. MộT Số VấN Đề CƠ BảN CủA TLH SƯ PHạMA. Một số bài tập tình huống về TLH s phạm nói chungTình huống số 1Hoạt động lao động của ngời thầy giáoNội dung tình huốngMỗi ngời sinh ra đều chịu công ơn của ngời thầy. Ngời thầy tiếp nhận nhữngtinh hoa trong di sản truyền thống về kiến thức, đạo đức, cách ứng xử và truyềnđạt, giáo dục cho học trò hớng tới chân, thiện, mĩ. Ngời thầy là cội nguồn củavăn minh nhân loại...trích trong Hình tợng và nhân cách ngời thầy trong phimtruyện Việt Nam. Báo Tiền phong thứ sáu, 14/11/2003Câu hỏi1/ Hãy chỉ ra một số đặc điểm và vai trò của hoạt động lao động của ngời thầygiáo trong đoạn trích trên Hãy tìm các câu tục ngữ, ca dao Việt Nam và nớc ngoài ca ngợi về ngời thầy Bạn đã và sẽ làm gì để có thể trở thành ngời thầy giáo tơng lai?Tình huống số 2Cô giáo trẻ ở biên khuNội dung tình huống... Năm 2000, tốt nghiệp loại giỏi khoa Toán trờng Cao đẳng s phạm Lạng Sơn,không chờ sự sắp xếp, bố trí chỗ giảng dạy trong thành phố, cô Ly Vi Thị Lu Ly ngờiHoa đã làm đơn tình nguyyện xin về xã vùng sâu Yên Khoái Lộc Bình, Lạng Sơn. Nơiđây, đất và ngời vẫn khái thầy cô, mong đợc đón những tri thức trẻ tình nguyện mangkiến thức về giảng dạy cho học sinh con em các dân tộc. Biết là về xã vùng sâu sẽ khổ, sẽcó những ngày hứng ma trong căn nhà dột nát, sẽ là xa cách ngời thân, gia đình... nhng côgiáo trẻ vẫn một lòng quyết tâm đến với xã nghèo...Cô Ly tâm sự Tuy các em có nhận thức chậm so với trình độ chung nhng tìnhcảm thật thà, mộc mạc của các em dành cho giáo viên thất đáng quí... Để đáp lại nhữngtình cảm trong sáng ấy, cô Ly dồn hết tâm sức vào bài giảng mỗi khi lên lớp. Biết học sinhcủa mình còn vất vả, ngoài giờ vẫn tranh thủ đi kiếm củi, cấy lúa giúp cha mẹ, ít thời gianhọc, cô thờng dành 15 phút đầu giờ nhắc lại kiến thức cũ, đặt nhiều câu hỏi để các em nhớlại bài. Dạy học kèm theo bảng biểu, công thức treo tờng để giúp học sinh tiếp thu nhanhhơn. Kiên trì theo phơng pháp đó, dần các em có đợc hệ thống kiến thức toán học trongđầu. Để tạo phong trào học tập, cô Ly còn tổ chức thi đua giành hoa giữa các tổ. Tổ nàođạt nhiều điểm 9, 10 sẽ đợc nhiều hoa. Tổ nào bị điểm yếu kém sẽ bị trừ bớt. Tuần nàocũng tổng kết hoa. Cuối năm sẽ dựa vào số hoa các em đạt mà tổ chức khen thởng. Nhờphơng pháp dạy bổ ích đó, lớp 7A do cô làm chủ nhiệm đã trở thành lớp học điển hình của8trờng với 2 em học sinh giỏi toàn diện, 8 học sinh khá. Nhiều em học yếu hay hoàn cảnhvất vả ... hết một học kì cũng học khá lên kịp các bạn trong lớp...trích trong báo Tiền phong thứ hai 23/2/2004Câu hỏi1/ Hãy chỉ ra một số đặc điểm về hoạt động dạy của ngời thầy giáo đợc thể hiệntrong các đoạn trích Dạy học kèm theo bảng biểu, công thức treo tờng để giúp học sinh tiếp thu nhanhhơn. Kiên trì theo phơng pháp đó, dần các em có đợc hệ thống kiến thức toán học trong câu nói này đã cho ta thấy kiến thức khái niệm toán học đã chuyển chỗ nh thế nào?Bản chất tâm lí của sự chuyển chỗ của khái niệm là gì?3/ Các đoạn trích trên đây đã đề cập tới những mặt nào trong cấu trúc nhân cáchngời thầy giáo? Hãy chỉ ra những biểu hiện cụ thể về các mặt Rút ra các kết luận s huống số 3Anh không chỉ là thầy giáo của em...Nội dung tình huống... Anh đã từng là một thầy giáo dạy em học. Anh sửa câu, chấm điểm cho các bàilàm của em. Anh còn cho em kẹo mỗi khi em đợc điểm cao... Ngày đó lớp em không hiểuvì sao môn Anh văn em lại hay đợc điểm cao đến thế! Có lẽ các bạn em không biết rằngem có một thầy giáo giỏi nh vậy kèm cặp rất sát sao. Anh đem đến cho em các tập sáchdày cộm và bảo em chịu khó đọc nhng, anh đâu biết đợc rằng Anh văn là môn em họckhó tiếp thu nhất. Suốt ngày em viết từ mới có lúc tởng mình đã nhớ đợc rất nhiều ai ngờquay trớc quay sau lại quên mất. Các thì tiếng Anh thì nhiều, học không sao hiểu hết lần trờng em cho thi môn Anh văn chơng trình B bắt buộc, em đến mất ăn, mất đã luôn ở bên cạnh em, động viên em học tập...... Anh không chỉ dạy em học mà còn dạy em biết sống tốt đẹp và quan tâm hơn tớimọi ngời xung quanh, giúp đỡ ngời khác khi họ cần em nhất. Anh không những là thầygiáo của em mà còn là ngời luôn đem đến cho em niềm vui, hạnh phúc. Anh đã giúp em tựtin hơn, chiến thắng cái tính nhút nhát e dè, sợ sệt của em trớc đám đông...trích trong Tri thức trẻ, số 77, tháng 11/2001, tr. 33-34Câu hỏi1/ Hãy chỉ ra cách thầy giáo hình thành động cơ học tập cho ngời Từ chỗ Anh văn là môn em học khó tiếp thu nhất, quay tr ớc quay sau lại quênmất. Các thì tiếng Anh thì nhiều, học không sao hiểu hết đợc đến chỗ môn Anh văn emlại hay đợc điểm cao đến thế! là kết quả của hoạt động tích cực của ng ời học dới sự hớngdẫn, tổ chức của ngời thầy có đúng không?3/ Sản phẩm lao động của ngời thầy giáo ở đây là gì?4/ Hãy chỉ ra một số mặt biểu hiện cụ thể về phẩm chất và năng lực s Rút ra các kết luận s huống số 4Bác Hồ nói về việc học ...9Nội dung tình huốngDới đây là một số câu nói của Hồ Chí Minh về sự họcA. Các vấn đềB. Các câu nói của Hồ Chí Minhcủa sựhọc1/ Học để phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, làm cho dân giàu,a/ Về vai trònớc mạnh tức là để làm tròn nhiệm vụ ngời chủ của nớc nhà;b/ Về mục đích2/ Muốn xây dựng CNXH thì nhất định phải có học thức;c/ Về loại hình3/ Học phải đi đôi với hành... Học mà không hành thì học vô hình thứcHành mà không học thì hành không trôi chảy và Khoa học phải từd/ Về quan hệ sản xuất mà ra và trở lại phục vụ sản xuất...;giữa học lí luậnvới thực hành4/ Học hỏi là một việc tiếp tục suốt đời... còn sống thì còn phải học,còn phải hoạt động cách mạng;e/ Về cáchthức học5/ Học ở trờng, học ở sách vở, học lẫn nhau và học nhân dân... học tậptrong việc làm hàng ngày, trong việc lớn cũng nh việc nhỏ;g/ Về chơngtrình, kế hoạch6/ Việc gì cũng cần phải đi từ chỗ nhỏ dần dần đến to, từ dễ dầndần đến khó, từ thấp dần đần đến cao;h/ Học là nhiệmvụ của mỗi ngời7/ Chớ đặt những chơng trình, kế hoạch mênh mông đọc nghe sớngtai nhng không thực hiện đợc, Một chơng trình nhỏ mà thực hiệnhẳn hoi hơn là một trăm chơng trình to tát mà không làm đợc, Việcgì cũng cần phải thiết thực, nói đợc thì phải làm đợc.trích trong Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên NXB TN 1980, Những lời dạy của Bác Hồ đối với học sinh NXB Sự thật, 1973.Câu hỏi1/ Hãy nối các câu nói của Bác Hồ ở cột B với các vấn đề của sự học ở cột A saocho thích Hãy su tầm thêm những câu nói của Bác, các câu tục ngữ, ca dao Việt Nam vànớc ngoài về vấn đề dạy và Vận dụng những câu nói của Bác vào việc học tập của bản huống số 5Mọi ngời đều có thể học giỏi toán?Nội dung tình huống.... Những học sinh giỏi về toán là những em muốn hiểu nhiều hơn về thế giới trừu tợng và chấp nhận nhập cuộc. Muốn giỏi về tính toán trớc hết phải có ý muốn. Rõ rệt nhất làtrờng hợp của Rudiger Gramm, một thanh niên Đức 27 tuổi, sau khi rất lúng túng về toán họcthời còn trẻ, đã quyết định một ngày kia trở thành thiên tài. Đến nay, anh đã có thể tính 78 x82 trong 4 giây và 762 trong 700 phần nghìn Gramm đã học toán 4 giờ mỗi ngày, học thuộc lòng các công thức và bảngtính. Nhng làm thế nào để tính toán giỏi? ... Trái với phần lớn mọi ngời, chàng thanh niênnày đã khai thác những khả năng kì lạ của bộ nhớ lu trữ các thông tin của não... Giỏi vềtoán yêu cầu đòi hỏi cả lòng tự tin ở bản thân nữa. Động cơ, rèn luyện, tự tin không có gìngoài tầm tay của mọi ngời. Theo Bernard Mazoyer, giám đốc trung tâm chụp hình nơronchức năng thì về mặt thần kinh sinh học, mọi ngời đều có thể giỏi toán, não có rất nhiềukhả năng mà ta cần phát triển.trích trong Tri thức trẻ, số 77, tháng 11/2001.Câu hỏi1/ Động cơ học tập của những học sinh giỏi toán nh Rudiger Gramm là loại gì?2/ Hãy chỉ ra những yếu tố tâm lí tham gia vào trong việc học giỏi toán nói riêng vàhọc tập tốt nói chung? Yếu tố nào là động lực thúc đẩy việc học tập có hiệu quả? Tại sao?3/ Bạn hiểu thế nào về câu nói của Bernard Mazoyer về mặt thần kinh sinh học,mọi ngời đều có thể giỏi toán, não có rất nhiều khả năng mà ta cần phát triển?4/ Rút ra các kết luận s huống số 6Đồng phục ngày khai giảngNội dung tình huốngMọi thứ đều mới mẻ. Bởi năm nay tôi không còn là một bé nhóc con tiểu học nữamà đã là một nữ sinh trung học rồi...... Chiếc xe của ba tôi lại đỗ trớc cổng trờng. Tôi vào xe, quăng bộ đồng phục raghế sau. ba tôi hỏi- Đồ gì đấy con?- Dạ, đồng phục trờng con ạ!- Con mặc thử cha?- Con cha thử, con không mặc đâu!- Sao thế? Nhà trờng đã quy định thì con phải chấp hành chứ?- Con không thích! Con sẽ mặc váy ba mua đi học!- Không đợc đâu con! Chắc con cha hiểu hết ý nghĩa của những bộ đồng phục?- Có gì mà không hiểu! Đồng phục là để phân biệt học sinh trờng nay với trờngkhác chứ gì, ba?Ba tôi cời lớn- Trời ơi, con gái, chỉ có thế thôi sao? Ba tôi trầm xuống Con biết không, đồng phụckhông chỉ để phân biệt học sinh... trờng này với trờng kia thôi đâu. Nó còn có ý nghĩa lớn hơnnhiều! Ba biết, mỗi mẫu đồng phục không phải ai mặc cũng hợp, cũng đẹp, nhng đồng phụcmang lại cho con tình hoà đồng. Nó xoá đi cái vạch ngăn cách giàu nghèo giữa mọi ngời; nó giúpcác bạn con khỏi nỗi mặc cảm vì hoàn cảnh. Nh vậy là những bộ đồng phục đã làm cho mọi ngờixích lại gần nhau hơn, đoàn kết hơn, gắn bó hơn phải không con?Tôi im Con còn nhớ chú vịt cả có bộ lông đẹp nh công mà không có bạn trong câuchuyện Chú vịt cả và đàn em xấu xí không? Ba tôi Con nhớ! Tôi đáp Con hiểu rồi. Ngày mai con sẽ mặc đồng phục của nhà trờng. à, ba ơi, bạn Diệp lớp con không đủ tiền mua đồng phục bạ ạ! Hay là...11- ừ, ba biết ý con rồi, con định bảo ba mua cho cả bạn đúng không?- Vâng! ....trích trong Tri thức trẻ, số 452, 3/9/2001Câu hỏi1/ Theo bạn, lúc đầu việc cô bé trong câu chuyện không chịu mặc đồng phục của nhàtrờng là hành vi phi đạo đức đúng không? Nguyên nhân chủ yếu là do yếu tố tâm lí nào?2/ Khi cô bé quyết định mặc đồng phục đến trờng và gợi ý cho ba giúp đỡ bạn Diệpmua đồng phục, thì đó có phải là hành vi đạo đức không? Tại sao?3/ Gia đình có vai trò gì trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh? Tại sao?Tình huống số 7Đoàn viên Vũ Thị Thu Lý quên mình cứu 3 bạn nhỏNội dung tình huốngDù đã hơn 1 tuần trôi qua nhng hình ảnh hành động dũng cảm quên mình cứu 3bạn nhỏ của đoàn viên Vũ Thị Thu Lý 15 tuổi, trú tại xóm 1, thôn úc Gián, xã ThuậnThiên, Kiến Thuỵ, Hải Phòng dờng nh vẫn còn mãi trong tâm trí ngời dân đất Cảng. Cũngnh bao buổi chiều khác, khoảng 3 giờ chiều ngày 6/9, sau khi đi kiếm rau về cho lợn, quầnáo lấm lem bùn đất lại trời nóng nực. Lý cùng các bạn cùng xã là Vũ Hải Yến 13 tuổi,Đào Hồng Thơng 12 tuổi, Nguyễn Phơng Thảo 14 tuổi và Đào Thị Nhung 15 tuổi rủnhau ra sông Đa Độ tắm giặt... Tởng dòng sông vẫn nh mọi khi, các em vừa bớc chânxuống, không may đúng chỗ đất lở. Thơng, Thảo và Yến bị trợt chân ngã xuống sông vàbị trôi ra xa. Không chút đắn đo, chần chừ, Lý vội lao ra cứu Thảo và Thơng rồi dìu vàobờ. Dù đã thấm mệt, không quản nguy hiểm, Lý tiếp tục lao ra cứu Yến, khi đó đang chơivơi dần chìm trong dòng nớc chảy xiết. Nghe thấy tiếng kêu cứu của các em, ông NguyễnVăn Láng ngoài 70 tuổi đang trông chòi cá ở khu vực gần đó chạy đến dìu đ ợc Yến lênbờ. Cùng lúc này, do quá kiệt sức, Lý đã bị dòng nớc cuốn đi. Ngay sau dó, các ông Láng,Trờng, Hùng, Tiêu, Phấn ở cùng xã biết chuyện đã lao xuống sông kiếm tìm. Song, lòngsông quá sâu, nớc chảy xiết nên khi tìm đợc Lý đa lên bờ thì em đã ra đi mãi mãi...trích trong báo TP thứ T 17/9/2003Câu hỏi1/ Hành động của Lý có đợc coi là hành vi có đạo đức hay không? Tại sao?2/ Hãy tìm thêm một số hành vi đạo đức của học sinh, sinh viên và thanh huống số 8Vì cứu ngời mà bị phạt 80 triệu đồng và 42 tháng tùNội dung tình huốngĐó là đêm 26 Tết Nhâm Ngọ 7/2/2002, sau khi ôn tập chuẩn bị cho kì thi Đại họcxong, Nguyễn Quốc Thái ở thôn 11, xã Tân Hoà, Buôn Đôn, Đắc Lắc mợn xe của mộtngời bạn đi hóng gió. Mới rời nhà một đoạn, Thái gặp vụ tai nạn giao thông do anh bạn LêĐức Thắng điều khiển xe máy tông vào xe đạp của anh Nông Văn Khôn đi cùng Khôn chỉ bị xây xớc nhẹ còn Thắng bị thơng ở đầu chảy nhiều máu. Thái chở Thắng12và nhờ một ngời bạn khác là Lê Văn Cờng ngồi đỡ Thắng đi cấp cứu. Vì Thái cha có bằnglái, lại đang mợn xe của bạn, nên trong thời gian bác sỹ một phòng mạch t ở trung tâmhuyện sơ cứu vết thơng cho Thắng, Thái đã gọi điện thoại cho bạn thân của Thắng tên Hngxuống chở Thắng về. Hng từ chối, lấy cớ đang say rợu nên không đến đợc, Thái khôngcòn cách nào khác dành tiếp tục cầm lái. Thắng kêu choáng váng khó chịu, nhờ Thái chởtiếp lên bệnh viện tỉnh. Trên đờng đi, dù có Cờng giữ nhng Thắng rũ rợi nghiêng lắc ngờiliên tục khiến Thái điều khiển xe hết sức khó khăn. Đến thôn 10 xã Tân Hoà huyện BuônĐôn, tức chỉ cách nơi Thắng vừa gây tai nạn vài trăm mét, xe của Thái húc vào đuôi mộtchiếc xe đang chạy cùng chiều. Cú va mạnh làm Thắng văng xuống lề đờng chết ngay taị chấn thơng sọ não tử vong 8 ngày sau đó, còn Thái bị đa chấn thơng mất 43% sứckhoẻ...Hội đồng xét xử của phiên toà sơ thẩm ngày 03/4/2003, TAND tỉnh dù có lời khenlòng tốt cứu giúp ngời gặp nạn nhng vẫn tuyên phạt Thái 42 tháng tù giam và buộc phải bồithờng thiệt hại cho gia đình Thắng và Cờng tổng số 80 triệu đồng...Vụ án đau lòng này cũng là một bài học kinh nghiệm đắt giá cho các bạn trẻ Cầncó lòng tốt giúp ngời gặp nạn, nhng phải luôn tuân thủ pháp luật và phải chấp hànhnghiêm chỉnh Luật giao thông.trích trong báo TP thứ ba 10/6/2003, số 115Câu hỏi1/ Hành động trên của Thái có đợc coi là hành vi đạo đức không? Tại sao?2/ Rút ra các kết luận s huống số 9Nhiều giáo viên dùng nhục hình để trừng phạt học sinhNội dung tình huốngQua thông tin đờng dây nóng của báo Tiền phong, nhiều phụ huynh học sinh trờngTHCS Phớc Bửu, huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu bức xúc cho biết Trongvòng 10 ngày qua, hàng loạt học sinh đã không dám đến trờng để học tập vì sợ các thầy côgiáo dùng nhục hình. Để phạt học sinh không học thuộc bài và nhiều lỗi khác, cô giáoLâm Thị Mông, giáo viên chủ nhiệm lớp 7a5, cô Trần Thị Tờng Thanh, giáo viên chủnhiệm lớp 7a6 và thầy Ngô Huy Tuấn, giáo viên chủ nhiệm lớp 7a10 đã dùng băng keo đểdán miệng các em học sinh trong một thời gian dài. Ngoài ra, cũng chính các thầy cô nàyđã bắt các em học sinh đeo một tấm bảng thật to trớc ngực ghi lí do bị phạt rồi bắt các emdiễu hành trong trờng từ ngày nay sang ngày khác. Trao đổi với PV Tiền phong vào chiều6/11/2003, thầy Nguyễn Thành Giai, Hiệu trởng trờng THCS Phớc Bửu thừa nhận chuyệnnày là có thật. Thầy Giai nói Trờng THCS Phớc Bửu là trờng điểm của huyện, đã có rấtnhiều thành tích trong công tác dạy và học... Thầy Ngô Huy Tuấn thì có tuổi nghề còn trẻ,cha có thâm niên nhng cô Trần Thị Tờng Thanh thì đã có trên 10 năm, còn cô Lâm ThịMông thì đã có thời gian giảng dạy 30 năm, đã từng đợc tặng Huy chơng Vì sự nghiệpgiáo dục! Thật đau lòng...trích trong báo TP thứ sáu 7-11-2003, số 223Câu hỏi1/ Dựa vào tri thức Tâm lí học s phạm hãy phân tích và đánh giá về việc làm củacác giáo viên Tuấn, Thanh và Rút ra các kết luận s MộT số bài tập tình huống về TLH s phạmtrong nhà trờng phổ thôngCách tiến hành Trong mỗi bài tập tình huống s phạm dới đây có 3, 4 hoặc 5cách phơng án giải quyết. Anh chị hãy chọn cách giải quyết phù hợp với suy nghĩ củamình và hãy giải thích tại sao anh chị chọn cách đó bằng cách hãy chỉ ra các nguyêntắc ứng xử s phạm cơ bản nhất mà anh chị đã dựa vào đó để giải quyết xem các nguyêntắc ứng xử s phạm ở trang cuối ?Tình huống số 10Khi sắp hết giờ học có học sinh làm bạn bực mình vì những câu thắc mắc "hóc búa"ngoài sự chuẩn bị của bạn nên bạn cũng không trả lời ngay đợc bằng kiến thức của hỏi1/ Trớc tình huống đó, bạn sẽ giải quyết thế nào? Tại sao?a- Thừa nhận với học sinh rằng, cô cũng không trả lời đợc câu hỏi Nói với học sinh đó rằng "Chính cô cũng đang định đặt câu hỏi đó cho cả lớpvề suy nghĩ". Cô về nhà, tìm sách đọc thêm và trao đổi với đồng nghiệp để tìm cách giờdạy sau sẽ trả lời câu hỏi Không đả động gì đến câu hỏi đó, tiếp tục giao bài tập về nhà cho học Việc HS làm giáo viên bực mình vì những câu thắc mắc hóc búa có phải làhành vi phi đạo đức không? Tại sao?3/ Rút ra kết luận s huống số 11Sau 1 tiết kiểm tra viết, do đề bài quá khó nên kết quả không có một học sinh nào tronglớp đạt điểm trung bình. Vì vậy, tất cả các em đều đề nghị giáo viên huỷ bài kiểm tra hỏi1/ Nếu là giáo viên đó, bạn sẽ xử lí nh thế nào? Tại sao bạn xử lí nh vậy?a- Nâng điểm cho tất cả học sinh theo một hệ số nhất định rồi ghi vào sổ Huỷ bài kiểm tra đó và thay bằng bài kiểm tra khác khi có điều kiện, đồng thờinhắc nhở học sinh phải cố gắng vì cô sẽ không làm nh vậy Vẫn ghi điểm vào sổ đúng nh đã chấm để giữ vững kỉ Rút ra kết luận s huống số 12Theo kế hoạch, hôm nay có 15 phút kiểm tra viết. Khi bạn yêu cầu học sinh làm bàithì lớp trởng đứng dậy báo cáo Hôm qua cả lớp tổ chức đi thăm quan Chùa Hơng, xinkhất thầy cô giáo chuyển bài kiểm tra sang buổi học hỏi141/ Trớc tình huống đó, bạn xử trí thế nào? Tại sao?a- Rầy la học sinh, cơng quyết tiến hành kiểm tra để xây dựng nền nếp học Cho học sinh 15 phút xem lại bài để học sinh nào thờng xuyên học bài thì nhớlại đợc, còn em nào lời học thì không "cứu vãn" nổi. Sau đó vẫn kiểm Thông cảm ngay với học sinh, để buổi học sau kiểm tra cũng Rút ra kết luận s huống số 13Trong khi đang giảng bài, có một học sinh nói nhại lại lời nói của hỏi1/ Trớc tình huống đó, bạn xử lí thế nào? Tại sao?a- Im lặng, coi nh không có chuyện gì xẩy Nổi nóng, gọi học sinh đó đứng dậy rồi tiếp tục giảng Tạm dừng bài giảng, mắt hớng về phía em học sinh đó nói nhẹ nhàng để cả lớp nghethấy "Điều em nói là thừa vì các bạn trong lớp nghe thầy cô giản động này? Tại sao?a- Coi đây là hành động bột phát nên không cần quan tâm Không dám khen việc làm này, sợ em đó không sửa chữa khuyết điểm của Coi đây là hành vi có đạo đức nên đã kịp thời khen em trớc lớp, đề nghị nhà trờng khen và thông báo về gia Rút ra kết luận s huống số 18Bạn trách nhầm HS phạm lỗi nhng hóa ra là nó không có lỗi. Chẳng hạn, sau buổilao động, do một học sinh lớp bạn làm chủ nhiệm báo cáo không đúng, cô giáo phê bìnhmột học sinh nam do không mang dụng cụ lao động nhng hoá ra em đó không có hỏi1/ Bạn xử lí thế nào? Tại sao?16a- Im lặng, không bao giờ nhắc đến chuyện đó nữa vì sợ mất uy Xin lỗi học sinh đó Không nói đến sự việc xẩy ra, sau đó nhân dịp nào đó bạn nói với học sinhrằng "Hôm trớc cô phê bình em nhng em không mắc khuyết điểm đó. Ngời lớn cũng cólúc sai lầm".2/ Rút ra kết luận s huống số 19Khi cô giáo H. vào lớp thấy mấy dòng chữ ai viết trên bảng nói xấu cô giáo G. Côgiáo H. không a cô giáo hỏi1/ Là cô giáo H, bạn sẽ làm nh thế nào? Tại sao?a- Đề nghị em trực nhật lớp xoá bảng;b- Đề nghị lớp trởng phê bình, kiểm điểm bạn nào đã viết bậy;c- Dặn dò cả lớp từ nay không đợc viết bậy, nói xấu bất cứ ai;d- Tìm cho ra em viết bậy và phê bình trớc lớp;e- Để nguyên dòng chữ đó và bắt đầu giảng Việc học sinh nói xấu giáo viên là hành vi phi đạo đức đúng không? Tại sao?3/ Rút ra kết luận s huống số 20Trong một buổi giảng bài của thầy giáo A., giáo viên C. đến dự giờ và đã phát hiệnthấy thầy giáo A. có một số sai sót về kiến hỏi1/ Là giáo viên C, anh chị sẽ làm thế nào? Tại sao?a- Sau giờ giảng góp ý trực tiếp với giáo viên A;b- Bình tĩnh cứ để giáo viên A. tiếp tục giảng bài;c- Lờ đi, coi nh không có chuyện gì;d- Đa ra tổ chuyên môn góp ý;e- Nói thẳng trớc học sinh về sai lầm đó của giáo viên Rút ra kết luận s nguyên tắc ứng xử s phạmđối với ngời giáo viêntrong quá trình hình thànhvà phát triển nhân cách HS1. Trớc mỗi tình huống SP, đặc biệt là tình huống gay cấn nhà giáo cần giữ sự bìnhtĩnh cần thiết, cố gắng hiểu HS về ba mặt mặt sinh học sức khoẻ ..., mặt XHgia cảnh ... và mặt tâm lí tâm trí, tâm tính, tâm trạng. Hiểu ngời để dẫn đạo ngời, đó là phơng châm cao quý của lao động SP;2. Luôn tôn trọng HS, kể cả những lúc HS có sai phạm đối với bản thân nhà giáo. Tựkiểm chế để không có những lời nói, cử chỉ xúc phạm HS;3. Thể hiện tình cảm của một nời thầy với trò. Nhân dân ta có câu ở nhà mẹ cũng làcô giáo; đến trờng, cô giáo nh mẹ hiền. Theo qui luật phản hồi về tâm lí, tình cảmcủa thầy trớc sau sẽ đợc đáp lại bằng tình cảm của trò. Trên cơ sở tình cảm mà giáohoá;4. Luôn khảng định để tự tạo niềm tin cho con ngời, khảng định những cái đúng,những u điểm, những nét tích cực cả trong lúc HS phạm sai lầm. Đó là chỗ dựacủa HS, của con ngời, để phát triển;5. Nguyên tắc định vị đặt mình vào địa vị của HS, vào hoàn cảnh của HS, nhớ lạikhi mình còn ở lứa tuổi các em, để hiểu và thấu cảm;6. Góp ý với HS về thiếu sót cụ thể, việc làm cụ thể, không nên nêu những nhận xétchung chung có tính chất chụp mũ và xúc phạm;7. Trớc mỗi tình huống SP, nhà giáo cần phải bình tĩnh nhận xét có điểm nào sai sótvề bản thân mình, đã góp phần gây nên tình trạng gay cấn. Nếu tự nhận ra thiếusót, hãy tỏ ra là ngời quân tử ngời có đạo đức.Trích trong ứng xử s phạm ... NXB GD, 200118Phần III. những bài tập Tình huống về tâm lí học giảng dạy tiếng n ớcngoàiA. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nớc ngoàiTình huống số 1Bồi dỡng ngôn ngữ cho học sinh dân tộc trong dạy học Vật líNội dung tình huống... Ngôn ngữ là hình thức biểu hiện của t tởng, là phơng tiện t duy. Vốn ngôn ngữyếu sẽ ảnh hởng sâu sắc đến chất lợng học tập các môn khoa học, trong đó có Vật lí học,vì khi học tập một môn khoa học đòi hỏi học sinh phải diễn đạt đợc t tởng một cách rõràng, thực hiện đợc những phép suy luận chính xác. Học sinh dân tộc khi còn nhỏ ở nhàchỉ nói tiếng của dân tộc mình, khi đến trờng mới sử dụng tiếng Việt phổ thông gần nhhọc một ngoại ngữ. ở trờng THCS nhiều em nói và viết tiếng Việt phổ thông cha thạo chonên gặp nhiều khó khăn hơn học sinh vùng xuôi khi học tập Vật khảo sát cách nói và viết của học sinh ở trờng dân tộc nội trú Vị Xuyên tỉnh HàGiang trong các giờ học Vật lí, chúng tôi thờng thấy những mặt yếu sau đâya/ Thiếu từ ngữ ... ; b/ Phát âm không chuẩn nói ngọng dẫn tới hiểu sai ý nghĩacủa các từ ngữ. Thí dụ các em định nghĩa nội năng nh sau "Tổng động lăng và thế lăngcủa các phần tử cấu tạo lên vật gọi là "lội lăng" của vật"... c/ Sai ngữ pháp khiến cho câukhông rõ nghĩa, t tởng không rõ ràng, nhất là với những câu phức tạp...trích trong t/c ĐH & GĐCN, số 1/1998, tr. 18.Câu hỏi1/ Tiếng Việt đối với học sinh trờng dân tộc nội trú Vị Xuyên tỉnh Hà Giang là tiếngmẹ đẻ hay tiếng nớc ngoài? Tại sao?2/ Hãy so sánh việc học tiếng Việt và tiếng nớc ngoài nh tiếng Anh, Nga,... đốivới học sinh trờng dân tộc nội trú Vị Xuyên tỉnh Hà Hãy làm rõ mối quan hệ giữa ngôn ngữ - t duy - sự học ở con Hãy rút ra các kết luận s huống số 2Một sinh viên gốc Việt tài năngNội dung tình huống... Dan Nguyễn Nguyễn Cao Dan, sinh viên trờng Iowa State University ... Dan làmột tài năng hiếm có Nicole Paseka, TBT tờ Iowa State Daily cho biết Cậu ta là cả mộttài sản của trờng chúng tôi. Đã lâu lắm rồi chúng tôi mới có một sinh viên đa tài, học giỏi cả 2lĩnh vực điện toán và báo chí một lúc nhận danh hiệu Repoter of the Year 2003... Năm192002 cậu cũng nhận giải thởng nhà báo xuất sắc nhất trong năm Best Columnist of the Yearcủa hiệp hội báo chí National Society of Newspaper Columnist...Anh Dũng Nguyễn Cao Dũng, chị Thành là ngời Việt định c ở Mĩ, Dan là con thứba của anh chị, sinh ra và lớn lên ở thành phố Iowa, một bang miền trung Hoa Kì, Trongnhà bố mẹ toàn nói tiếng Việt, nhng bốn ngời con hầu nh chỉ nói tiếng Anh...Hồi tháng 6 năm 2003 Dan cùng cô em út Kim và mẹ về Việt Nam chơi...Có lần anh Dũng nói Việc dạy con của mình thế là thất bại, không đứa nào nói đợc tiếng Việt!. Kim về Việt Nam trớc 2 tháng, nói lõm bõm vài câu, đại khái "Cháu nóitiếng Việt ... dở lắm..." còn Dan chỉ nói tiếng Anh... Dan kể ... Việt Nam và Hà Nội đãgây cho tôi những ấn tợng bất ngờ... Nhất định tôi sẽ trở lại và học nói... tiếng Việt!Trích trong báo TPCN Xuân Giáp Thân 2004.Câu hỏi1/ Hãy xác định tiếng mẹ đẻ và tiếng nớc ngoài, cũng nh các tiêu chí để phân biệtchúng trong trờng hợp đối với Nêu vai trò của từng thứ tiếng đối với sự hình thành, phát triển và hoàn thiệnnhân cách của huống số 3Tiếng Anh ở nớc MĩNội dung tình huống1/ Vào 9 giờ tối, có tiếng chuông điện thoại gọi tới Sở cảnh sát ở Lốt An-giơ-lét. Đó làtiếng kêu tuyệt vọng của một em gái. Nhng viên cảnh sát đã không hiểu, vì em bé nói tiếng TâyBan Nha. Nghe giọng nói, ngời ta đoán rằng em kêu cứu. Khi một phụ nữ biết tiếng Tây BanNha tới bên máy, thì chỉ còn nghe thấy tiếng động trầm, vang lên trong ống là tiếng động trầm phát ra khi em gái Rô-đa 11 tuổi ngã xuống. Tên sát nhân đãbắn 5 phát vào ngời em. Rô-đa muốn gọi cảnh sát, lúc ngời tình cũ của mẹ em lọt vào nhà,đe doạ mẹ con em bằng súng lục. "Nếu em gái nói đợc dù chỉ là ít tiếng Anh thôi - nhânviên cảnh sát nói - thì có thể em sẽ đợc cứu sống".Cái chết của em bé gái Mê-Hi-cô đã cho thấy rõ vấn đề mà mãi sau này nớc Mĩmới bắt đầu nhận thấy. ở nớc Mĩ bức tờng ngôn ngữ ngày càng lớn. Hiện nay, 260 triệungời Mĩ đang sử dụng hàng chục thứ tiếng. Tiếng Anh không phải là tiếng mẹ đẻ của 31,8triệu ngời ...Trích trong t/c Ngôn ngữ & đời sống, số 8 34-19982A/ Đỗ Thanh trong bài báo của mình có viết nh sau ... Hiện nay, ở 22 trong 50bang, tiếng Anh đợc luật pháp thừa nhận là ngôn ngữ chính đến nay, trong phong trào với khẩu hiệu "Chỉ có tiếng Anh!" đã nổi lên trên vũđài nớc Mĩ Theo báo Nga "Za rubezhem" số 45/1995.Trích trong t/c "Ngôn ngữ & đời sống", số 8 34 - 1998.2B/ Còn Lê Lam trong bài báo của mình thì viết nh sau... Tôi biết kể từ khi lập nớc đến giờ, ngời Mĩ dùng ngôn ngữ chính thức là tiếng Anh...Trích trong t/c "Ngôn ngữ & đời sống", số 4 30 - 1998.Câu hỏi1/ Từ nội dung của đoạn trích 1, đặc biệt là câu nói của viên cảnh sát cho thấy chứcnăng quan trọng nhất của ngôn ngữ nói chung và vai trò của ngoại ngữ nói riêng là gì?202/ Tiếng Anh là tiếng mẹ đẻ của tất cả ngời Mĩ có đúng không? Vì sao? Vai tròcủa tiếng Anh đối với sự hình thành và phát triển nhân cách của thế hệ trẻ nớc Mĩ là gì?3/ Rút ra các kết luận cần huống số 45 giờNội dung tình huốngGần sáng, một anh chàng uống rợu say khớt mới về nhà. Biết vợ đang ngủ say, anhta định lẻn vào giờng nhng chuông đồng hồ lại đánh boong, boong, boong, boong, boong,anh ta vội nói to chủ ý cho vợ nghe đợc- Một giờ chứ gì. Ai chẳng biết, cứ gì phải nhắc lại đến... 5 lần.Trích trong báo TPCN, số 46-16/11/2003Câu hỏi1/ Hãy phân tích những câu nói trong mẩu chuyện trên để chỉ ra các đặc điểm củahành động lời nói, cũng nh các yếu tố ảnh hởng tới Cho thêm một số ví dụ nữa về vấn đề này trong tiếng Việt và tiếng nớc Rút ra kết luận s huống số 5Hiệu lực tại lời của câu hỏi có - không trong tiếng Anh ...Nội dung tình huốngHiệu lực nh một lời yêu cầu, đề nghị hoặc mệnh lệnh.... Hàng ngày, chúng ta thờng xuyên phải dùng những câu yêu cầu, đề nghị khimuốn nói ai đó làm một việc gì. Tuy nhiên, vì cấu trúc của câu đề nghị và yêu cầu giốngnhau nên chúng ta phải chú ý đến việc chọn từ ngữ, cách sắp xếp chúng và ngữ điệu để đạtđợc mục đích giao tiếp. Khi đa ra một mệnh lệnh hay một lời đề nghị, chúng ta còn phảiquan tâm đến việc sẽ sử dụng chúng ở dạng trang trọng hay không trang trọng. Khi nóivới bạn bè, anh chị em thì chắc chắn phải khác khi nói với một ngời lạ hay ngời lớn tuổi, ởđịa vị cao hơn Can you lend me five dollars? Một ngời bạn nói với một ngời bạn.- Can I use that umbrella? Chị nói với em gái của mình.- Could you tell me where the shoe department is, please? Một khách hàng hỏimột ngời lạ.- Would you bring me a glass of beer, please? Khách hàng nói với ngời phục vụ...Trích trong t/c Ngôn ngữ & đời sống, số 6 92-2003Câu hỏi1/ Đoạn trích trên đây đã đề cập đến yếu tố nào ảnh hởng tới hành động lời nóitiếng mẹ đẻ và tiếng nớc ngoài - tiếng Anh?2/ Cho thêm một số ví dụ khác về yếu tố này trong tiếng Việt và ngoại ngữ đang Rút ra kết luận s huống số 6Cũng là chấp nhận cả21Nội dung tình huốngMời các bạn` đọc đoạn văn sau... "Vừa trang điểm, chị Xuân vừa dặn bà cụ- Mẹ ơi! Chiều nay con về muộn, mẹ đi đón cháu hộ con nhé!- ừ!- Xong mẹ cắm cơm giúp con nhé!- Đợc!- à! Mẹ ơi, mấy bộ quần áo của cháu con cha kịp giặt, mẹ ...- Phải!- Chiều nay nhà con về đấy. Anh ấy khó tính lắm. Mẹ tranh thủ lau giúp con cái nhà nhé...- Biết rồi!"trích trong t/c Ngôn ngữ & đời sống, số 9 59-2000.Câu hỏiHãy chỉ ra những yếu tố ảnh hởng tới thao tác lời nói của ngời mẹ trong tình huốngtrên văn cảnh chung; phong cách lời nói; các đặc điểm biểu cảm của ngời giao tiếp....Tình huống số 7Có một phơng pháp học ngoại ngữ mớiNội dung tình huống... Học nói, học hát, rồi mới học chữ. Để cho các em nói chán chê rồi mới dạy chữ thìtrẻ nhớ liền...... Cách dạy của cô là trực tiếp đàm thoại với học trò, hoặc để từng nhóm từ hai ba emđàm thoại với nhau. Cô phát hiện ra trẻ em phản xạ của chúng cực nhạy, nên chúng bắt chớccách phát âm rất tốt.... ngời thầy dạy ngoại ngữ đầu tiên trong cuộc đời rất quan trọng. Ngời thầy đầu tiênmà phát âm không chuẩn sẽ làm học trò thành tật không thể nào sửa còn kể, bạn gái của thầy cử nhân tiếng Anh thi tuyển thông dịch viên, bị trợt vì nóigiọng Thạch Thất Hà Tây. Cô đã bỏ một năm ở nhà nhờ thầy luyện nói mà không sửa tự ở các vùng quê khác nh Nghệ An, Đà Nẵng, hoặc các tỉnh Nam bộ. Rất nhiều cử nhânngoại ngữ học rất giỏi không xin đợc việc chỉ vì phát âm quá nặng tiếng địa phơng. Vợt qua cửaải này thờng những ai may mắn sinh ở Hà Nội hoặc một số vùng quanh Hà Nội. Còn nhữngvùng quê khác hiếm hoi mới có ngời trúng tuyển. Học ngoại ngữ theo phơng pháp mới này, nếugặp thầy phát âm chuẩn học từ bé, tiếng địa phơng nếu có cũng bị triệt tiêu. Thầy khảng địnhchắc chắn rằng, sau 5 năm học ở đây những em học sinh học ngoại ngữ theo phơng pháp mới sẽphát âm tốt hơn những cử nhân ngoại ngữ học theo cách gọi học sinh lớp 3 đã làm xong bài kiểm tra ra đọc một đoạn văn ngắn bằngtiếng Anh cho tôi nghe. Mặc dù cậu học trò này quê Nghệ An nhng phát âm thật tuyệtnghe nh phát ngôn viên vẫn nói ở trên đài.trích trong Tri thức trẻ, số 75, tháng 9/2001, tr. 14.Câu hỏi1/ Các đoạn trích trên đây đã đề cập chủ yếu đến đặc điểm nào của thao tác lờinói. Yếu tố ảnh hởng tới thao tác lời nói tiếng nớc ngoài đợc đề cấp trong đoạn văn trênlà gì?222/ Việc nắm vững ngoại ngữ của trẻ ở đây diễn ra theo con đờng nào? Con đờng đócó giống với con đờng phần lớn trẻ em nắm vững tiếng mẹ đẻ không?3/ Rút ra kết luận s Đặc trng và qui luật của hoạt động giảng dạy ngoại ngữTình huống số 8Ngữ âm tiếng Anh - đôi điều đặc biệtNội dung tình huốngĐiều đầu tiên đập vào mắt và tai học sinh ta là giữa ngữ âm và chữ viết tiếng Anhcó sự khác biệt rất lớn, theo kiểu "viết một đằng đọc một nẻo". Nói cho có vẻ khoa học thìđấy là không có sự tơng ứng một đối với một giữa chữ và hạn, chữ b thờng chỉ âm /b/, nhng có khi lại không chỉ âm nào, tức là nó trởthành "chữ câm" nh trong các trờng hợp climb đọc là /klaim/ và debl đọc là /det/, ở đây takhông đọc âm /b/. Âm /k/ cũng "bị câm" trong các từ "know", "knife", "knock"...Có khi, một chữ lại thể hiện rất nhiều âm, thí dụ, một chữ "a" mà tuỳ trờng hợp nóđợc đọc theo 8 cách/ / car, bar .../ / balance /b l ns/, capacity /k psiti/ /e / care, parent.../ / map, fan, candle.../i/ delicate /delikit/, village /vilidz// / all, small .../ / was, wash.../ei/ late, nation, Asian /eizn/...Sở dĩ "viết một đằng đọc một nẻo" là do chữ viết tiếng Anh có tính bảo thủ cao ...Nói đúng, thực ra chữ viết không có tội tình gì. Nó là do con ngời tạo ra. Cho nên "bảothủ" ở đây là con ngời, chứ không phải là nó ...trích trong t/c Ngôn ngữ & đời sống, số 8 34-1998Câu hỏi1/ Nội dung đoạn trích trên đây đã đề cập đến đặc trng nào của hoạt giảng dạyngoại ngữ? Cho biết nội dung của đặc trng Cho một vài ví dụ khác về đặc trng này của ngoại ngữ mà bạn đang Rút ra kết luận s phạmTình huống số 9Tiếng Việt và những nhà ngoại giao tơng lai của NgaNội dung tình huốngDới đây là một số đoạn trích về việc dạy và học tiếng Việt Nam thông qua cuộcgặp gỡ giữa phóng viên TTXVN tại LB Nga với giáo viên và sinh viên năm thứ 3 học tiếngViệt ở khoa Quan hệ quốc tế của trờng Quan hệ quốc tế Matxcơva - MGIMO NgaA/ ... Cách phát âm tiếng Việt "trầm bổng" giống nh hát, hàng loạt đại từ nhân xngkhác nhau, rồi những từ gốc Hán trong tiếng Việt ... là những đặc trng ngôn ngữ mà mỗi sinhviên nớc ngoài khi học tiếng Việt đều phải chú ý và cố gắng ghi nhớ đúng nghĩa của từ. Cảlớp đợc một trận cời vui khi một em trong lớp nói sai tập hợp từ "nông lâm ng nghiệp" thành"nông lâm cá nghiệp", hoặc từ "vụ" trong khái niệm "vụ mùa" đợc các em hiểu giống nh các23từ vụ, cục hay ban trong một bộ nào đó. Nói về giáo trình dạy tiếng Việt, có em nói "Giáotrình mà chúng em đang sử dụng già lắm rồi" thay vì "cũ lắm rồi".B1/ ... Trả lời câu hỏi "Tại sao lại chọn học tiếng Việt?", đa số các em đáp rằng"Tiếng Việt chọn chúng em chứ không phải chúng em chọn tiếng Việt". Cũng giống nh ởViệt Nam hiện nay, đa số giới trẻ Nga thích học tiếng Anh, tiếng Nhật, tiếng ả Rập ...B2/ Cậu sinh viên Xasa tâm sự "Khi thi vào trờng, em đủ điểm để có thể chọn học1 trong 2 thứ tiếng - hoặc tiếng Thổ Nhĩ Kì, hoặc tiếng Việt và em đã chọn tiếng Việt, mặcdù hầu nh chẳng biết gì về Việt Nam".B3/ Năm 1989, Sveta Glazunova thi đỗ khoa Quan hệ quốc tế của Trờng MGIMO vàchị chủ động chọn học tiếng Việt... "Tôi chẳng biết mình yêu Việt Nam từ khi nào nữa, Sveta tâm sự, nhng khi mới 5 tuổi, tôi đã theo bố sang Việt Nam, lúc đó ông là Tham tán Đạisứ quan Liên Xô ở Hà Nội... Chúng tôi hỏi Sveta "Khi chọn học tiếng Việt, chị có chịu ảnh hởng của cha không?". "Hoàn toàn không". - Sveta trả lời, - Đơn giản là tôi yêu Việt Nam vàtôi đã muốn học tiếng Việt từ khi còn là một học sinh phổ thông"...C/ Và chính các cô giáo Sveta Glazunova và Lidia Leonidovna là những ngời đãgiúp các em hiểu nhiều hơn về đất nớc Việt Nam và nhen lên trong họ tình yêu tiếng Việt,khuyến khích họ cố gắng học để có đợc vốn hành trang đầy đủ bớc vào nay có tất cả 19 em đang học tiếng Việt. Hy vọng rằng với những cô giáo hếtlòng yêu nghề nh Sveta Glazunova và Lindia Leonidovna, các em học sinh sẽ trởngthành và sẽ góp phần củng cố quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời giữa hai n ớc ViệtNam và LB ... nhân nói về lơng thực, các em phải giải thích nghĩa của câu tục ngữ ViệtNam "Một miếng khi đói bằng một gói khi no" ...... Nhiệm vụ của các em là nghe tin, tóm tắt nội dung chính và viết lại bằng tiếng làm chúng tôi thích thú là đợc ngồi nghe các "sinh viên Tây" nói tiếng giáo và trò tranh luận, giải thích đều bằng tiếng Việt, chỉ khi nào "bí" lắm mới dùngđến tiếng Nga...E1/ "Hàng ngày, chúng tôi thu lại chơng trình thời sự phát trên VTV4, - cô Svetanói, - Sau đó, trong giờ học tại phòng máy, các em đợc xem băng và nghe lại những tin tứcthời sự nóng hổi nhất"...Nguyện gắn bó cả cuộc đời mình với nghiệp dạy tiếng Việt, Sveta đang ấp ủ nhiều ớc mơ, trong đó có ớc mơ viết một giáo trình giảng dạy tiếng Việt Là sinh viên khoa Quan hệ quốc tế, tất cả 7 sinh viên học tiếng Việt đều phảitheo dõi những sự kiện chính trị, kinh tế liên quan tới Việt Nam. Các em tỏ ra am hiểu vànắm vững những sự kiện diễn ra ở đất nớc chúng ta ...Đầu giờ học, các em sôi nổi bàn luận đề tài về an ninh lơng thực và ...e3/ Đề cập vấn đề giáo trình giảng dạy tiếng Việt, Sveta cho rằng hiện những giáotrình mà chị và cô giáo Lidia Leonidovna đang dùng để giảng dạy đều đã cũ đợc xuất bảnnăm 1988... Còn hiện nay, ... chủ yếu sử dụng những bài viết in trên các báo điện tử ViệtNam. "Chỉ có bằng cách ấy chúng tôi mới có thể cập nhật những tin tức mới nhất liênquan đến Việt Nam", - cô Sveta Hiện nay, giữa trờng MGIMO và Học viện Quan hệ quốc tế của Việt Nam vừamới thiết lập mối quan hệ hợp tác. Cô Sveta cho biết, cách đây không lâu đã có 2 sinh viên24năm thứ 5 sang thực tập tiếng Việt tại Việt Nam và đó là nguồn động lực khuyến khíchcác sinh viên học tiếng Việt cố gắng học giỏi để có cơ hội đợc sang Việt Nam.Trích trong báo Tin tức cuối tuần, số 45 254, từ ngày 5-12/11/2003.Câu hỏi1/ Hãy xác định tên đặc trng của HĐGDNN đợc đề cập đến trong mỗi đoạn tríchnói trên đợc kí hiệu bằng các chữ cái.2/ Hãy cho biết thêm một số tình huống tơng tự trong HĐGDNN nhng xẩy ra ở trờng ĐHNN - ĐHQGHNmà em Hãy cho biết các kết luận s phạm đợc rút ra từ mỗi đặc trng là gì?Tình huống số 10Một số yếu tố cản trở việc học ngoại ngữNội dung tình huốngTại sao học ngoại ngữ khác với học tiếng mẹ đẻ? Dờng nh quá trình học ngoại ngữgặp phải một số yếu tố cản trở về mặt tâm lí - xã hội, trong khi học tiếng mẹ đẻ không gặpphải những yếu tố Động cơ. Gardner và Lambert chia động cơ làm hai loại động cơ hội nhập vàđộng cơ công cụ. Ngời học với động cơ hội nhập thờng có ớc muốn hoà đồng với xã hộicủa ngời bản ngữ, trong khi ngời học với động cơ công cụ lại bị thúc đẩy bởi một số mụcđích thực tế nào đó, chẳng hạn nh để đáp ứng yêu cầu đào tạo, yêu cầu nghiên cứu khoahọc Strong cho rằng, động cơ có thể sinh ra từ những thành công trong việc họcngoại ngữ, nghĩa là thành công tạo ra động cơ, động cơ lại tạo ra thành công tiếp cơ rõ ràng là một yếu tố có ảnh hởng quan trọng đến việc tiếp thu một thứ Thái độ. Gardner cũng đa ra mối quan hệ tuyến tính giữa thái độ, động cơ vớiviệc học ngoại ngữ. Thái độ có thể có ảnh hởng đến động cơ và động cơ lại tác động đếnviệc học một thứ tiếng... thái độ là một yếu tố quan trọng nhng tác động gián tiếp tới việchọc một thứ tiếng.... các nghiên cứu tại Canada cho thấy rằng, ... một thái độ tích cực với thứ tiếng đợc học có liên quan nhiều đến sự thành công trong việc tiếp thu nó...Hermann ... nói rằng sự thành công trong việc học một ngoại ngữ có thể tạo ra tháiđộ tích cực của ngời học đối với thứ tiếng đó cũng nh Các bác sĩ lâm sàng phải nhận thức được tần suất cao các rối loạn tâm lý xã hội có thể xảy ra trong giai đoạn thanh thiếu niên. Sàng lọc các rối loạn về sức khoẻ tâm thần được xem là thường quy trong chăm sóc sức khoẻ vị thành niên. Trầm cảm Rối loạn trầm cảm ở trẻ em và vị thành niên Rối loạn trầm cảm được đặc trưng bởi nỗi buồn hoặc khó chịu nghiêm trọng hoặc dai dẳng, đủ để ảnh hưởng đến chức năng hoặc gây ra phiền toái đáng kể. Chẩn đoán dựa vào hỏi bệnh và thăm khám... đọc thêm là rối loạn phổ biến và cần được sàng lọc chủ động. Ý tưởng tự sát Hành vi tự sát ở trẻ em và thanh thiếu niên Hành vi tự sát bao gồm tự sát đã hoàn thành, cố gắng tự sát với ít nhất một số ý định chết, và hành động tự sát; ý tưởng tự sát là những suy nghĩ và kế hoạch tự sát. Thường được giới thiệu... đọc thêm cũng phổ biến, và có tới 18,8% thanh thiếu niên ở Hoa Kỳ cho biết họ từng nghĩ đến việc tự sát trong đời 1 Tài liệu tham khảo chung Các bác sĩ lâm sàng phải nhận thức được tần suất cao các rối loạn tâm lý xã hội có thể xảy ra trong giai đoạn thanh thiếu niên. Sàng lọc các rối loạn về sức khoẻ tâm thần được xem là thường... đọc thêm . Tỷ lệ tự tử Hành vi tự sát ở trẻ em và thanh thiếu niên Hành vi tự sát bao gồm tự sát đã hoàn thành, cố gắng tự sát với ít nhất một số ý định chết, và hành động tự sát; ý tưởng tự sát là những suy nghĩ và kế hoạch tự sát. Thường được giới thiệu... đọc thêm xảy ra ở tỷ lệ < 10/ ở Mỹ vào năm 2018 1 Tài liệu tham khảo chung Các bác sĩ lâm sàng phải nhận thức được tần suất cao các rối loạn tâm lý xã hội có thể xảy ra trong giai đoạn thanh thiếu niên. Sàng lọc các rối loạn về sức khoẻ tâm thần được xem là thường... đọc thêm . Sự lo âu Tổng quan các rối loạn lo âu ở trẻ em và vị thành niên Các rối loạn lo âu được đặc trưng bởi sự sợ hãi, lo lắng, hay kinh hãi làm suy giảm rất nhiều khả năng hoạt động bình thường và điều đó là không cân xứng với hoàn cảnh hiện tại. Lo âu có thể... đọc thêm thường biểu hiện ở tuổi vị thành niên, cũng như rối loạn cảm xúc và rối loạn hành vi Tổng quan các vấn đề về hành vi ở trẻ em Nhiều hành vi biểu hiện ở trẻ nhỏ hoặc trẻ vị thành niên gây lo lắng cho cha mẹ và người lớn khác. Hành vi hoặc các kiểu hành vi trở nên có ý nghĩa lâm sàng nếu chúng xuất hiện thường xuyên... đọc thêm phá hoại ví dụ, rối loạn chống đối Rối loạn thách thức chống đối ODD Rối loạn thách thức chống đối là một mô hình thường xuyên hoặc dai dẳng của hành vi tiêu cực, thách thức, hoặc thậm chí thù địch hướng đến các nhân vật có thẩm quyền. Chẩn đoán dựa vào tiền... đọc thêm , rối loạn tính cách Rối loạn cư xử Rối loạn cư xử là một mẫu hành vi thường xuyên hoặc dai dẳng vi phạm quyền của người khác hoặc vi phạm các quy tắc xã hội phù hợp với lứa tuổi. Chẩn đoán dựa vào tiền sử bệnh. Chẩn đoán dựa... đọc thêm . Đại dịch COVID-19 và phản ứng toàn cầu đối với nó, bao gồm sự gián đoạn trong lịch trình ở nhà và trường học, đã làm tăng tỷ lệ trầm cảm và lo lắng ở thanh thiếu niên. Những người có rối loạn tư tưởng tâm thần thường có triệu chứng "cơn đau tâm thần" trong thời kỳ thanh thiếu niên. Rối loạn ăn uống Giới thiệu về rối loạn ăn uống Rối loạn ăn uống bao gồm một rối loạn liên tục về việc ăn uống hoặc hành vi liên quan đến việc ăn uống mà Thay đổi sự tiêu thụ hoặc hấp thu thực phẩm Gây suy giảm đáng kể sức khỏe thể chất và/hoặc... đọc thêm , đặc biệt là ở các bé gái khá phổ biến. Một số bệnh nhân trải qua những khoảng thời gian bất thường để che giấu các triệu chứng rối loạn ăn sĩ lâm sàng tạo ra mối quan hệ cởi mở, tin tưởng với thanh thiếu niên để có thể thường xuyên xác định những vấn đề này, phát triển mối quan hệ điều trị, đưa ra lời khuyên thiết thực và khi thích hợp có thể khuyến khích thanh thiếu niên chấp nhận chuyển tuyến sang chăm sóc đặc biệt. Bản quyền © 2023 Merck & Co., Inc., Rahway, NJ, USA và các chi nhánh của công ty. Bảo lưu mọi quyền. Chương một Nhập môn tâm lí học lứa tuổi và tâm lí học sư phạm Câu hỏi nhiều lựa chọn Câu 1 Sự phát triển tâm lí của trẻ em là a. Sự tăng lên hoặc giảm đi về số lượng các hiện tượng tâm lí. b. Sự nâng cao khả năng của con người trong cuộc sống. c. Sự thay đổi về chất lượng các hiện tượng tâm lí. d. Sự tăng lên hoặc giảm về số lượng dẫn đến biến đổi về chất lượng của hiện tượng đang được phát triển. Câu 2 Trẻ em là a. Người lớn thu nhỏ lại. b. Trẻ em là thực thể phát triển tự nhiên. c. Trẻ em là thực thể phát triển độc lập. d. Trẻ em là thực thể đang phát triển theo những quy luật riêng của nó. Câu 3 Yếu tố bẩm sinh, di truyền có vai trò a. Quy định sự phát triển tâm lí. b. Là điều kiện vật chất của sự phát triển tâm lí. c. Quy định khả năng của sự phát triển tâm lí. d. Quy định chiều hướng của sự phát triển tâm lí. Câu 4 Hoàn cảnh sống của đứa trẻ, trước hết là hoàn cảnh gia đình là a. Là nguyên nhân của sự phát triển tâm lí. b. Quyết định gián tiếp sự phát triển tâm lí. c. Là tiền đề của sự phát triển tâm lí. d. Là điều kiện cần thiết của sự phát triển tâm lí. Câu 5 Tính tích cực hoạt động và giao tiếp của mỗi người trong cuộc sống có vai trò là a. Điều kiện cần thiết của sự phát triển tâm lí. b. Quyết định trực tiếp sự phát triển tâm lí. c. Tiền đề của sự phát triển tâm lí. d. Quy định chiều hướng của sự phát triển tâm lí. Câu 6 Kinh nghiệm sống của cá nhân là a. Kinh nghiệm chung của loài. b. Kinh nghiệm do cá thể tự tạo ra trong cuộc sống. c. Kinh nghiệm lịch sử - xã hội do cá nhân tiếp thu được trong hoạt động và giao tiếp xã hội. d. Cả a, b, c. 2 Câu 7 Nội dung chủ yếu trong đời sống tâm lí cá nhân là a. Các kinh nghiệm mang tính loài. b. Các kinh nghiệm tự tạo ra trong cuộc sống cá thể. c. Kinh nghiệm lịch sử - xã hội do cá nhân tiếp thu được trong hoạt động và giao tiếp xã hội. d. Cả a, b, c. Câu 8 Kinh nghiệm lịch sử - xã hội của mỗi cá nhân chủ yếu được hình thành bằng con đường a. Di truyền từ thế hệ trước theo con đường sinh học. b. Bắt chước. c. Hành động có tính mò mẫm theo cơ chế thử - sai. d. Theo cơ chế lĩnh hội học tập. Câu 9 Sự hình thành và phát triển tâm lí người được diễn ra theo cơ chế a. Hình thành hoạt động từ bên ngoài và chuyển hoạt động đó vào bên trong của cá nhân và cải tổ lại hình thức của hoạt động đó. b. Sự tác động của môi trường bên ngoài làm biến đổi các yếu tố tâm lí bên trong của cá nhân cho phù hợp với sự biến đổi của môi trường bên ngoài. c. Sự tác động qua lại giữa yếu tố tâm lí đã có bên trong với môi trường bên ngoài. d. Hình thành các yếu tố tâm lí từ bên ngoài sau đó chuyển vào bên trong của chủ thể. 3 Câu 10 Nguyên nhân cơ bản của sự phát triển tâm lí ở trẻ là a. Hoàn cảnh sống và quan hệ của chính đứa trẻ. b. Môi trường sống của trẻ. c. Hoàn cảnh xã hội khi đứa trẻ ra đời. d. Hoàn cảnh kinh tế của gia đình đứa trẻ. Câu 11 Nội dung và tính chất của sự tiếp xúc giữa người lớn với trẻ là a. Yếu tố chủ đạo của sự phát triển tâm lí. b. Nguyên nhân của sự phát triển tâm lí. c. Khả năng của sự phát triển tâm lí. d. Điều kiện đầu tiên của sự phát triển tâm lí. Câu 12 Quy luật về tính không đồng đều của sự phát triển được thể hiện ở a. Sự phát triển tâm lí con người. b. Sự phát triển cơ thể con người. c. Sự phát triển về mặt xã hội của con người. d. Cả a, b và c. 4 Câu 13 Trong quá trình phát triển tâm lí cá nhân, các giai đoạn phát triển là a. Có tính tuyệt đối. b. Là kết quả của sự tích luỹ các tri thức, kĩ năng, kĩ xảo của cá nhân. c. Chỉ có ý nghĩa tương đối. d. Các giai đoạn phát triển tâm lí do sự phát triển cơ thể quy định. Câu 14 Trong sự phát triển tâm lí của cá nhân, nền văn hoá xã hội có vai trò a. Quy định trước sự phát triển tâm lí của con người. b. Quyết định gián tiếp sự phát triển tâm lí con người trong mỗi giai đoạn của cuộc đời. c. Quyết định sự phát triển tâm lí của trẻ nhỏ. d. Chỉ ảnh hưởng phần nào tới sự phát triển tâm lí của người trẻ tuổi. Câu 15 Anh chị không tán thành quan niệm nào dưới đây a. Con người tỏ thái độ tích cực trước hoàn cảnh ngay từ những tháng, năm đầu tiên của cuộc đời. b. Con người chỉ tích cực hoạt động khi được xã hội đánh giá. c. Tính tích cực hoạt động sẽ giúp trẻ phát triển tốt nếu được người lớn hướng dẫn chu đáo. 5 d. Càng phát triển, hoạt động của cá nhân càng có tính tự giác. Câu 16 Sự phát triển tâm lí của trẻ diễn ra a. Phẳng lặng, không có khủng hoảng và đột biến. b. Diễn ra cực kì nhanh chóng. c. Là một quá trình diễn ra cực kì nhanh chóng, nó không phẳng lặng mà có khủng hoảng và đột biến. d. Không phẳng lặng, mà có khủng hoảng và đột biến. Câu 17 Tâm lí học lứa tuổi nghiên cứu a. Đặc điểm của các quá trình và các phẩm chất tâm lí riêng lẻ của cá nhân. Sự khác biệt của chúng ở mỗi cá nhân trong phạm vi cùng một lứa tuổi. b. Khả năng lứa tuổi của việc lĩnh hội tri thức, phương thức hành động. c. Các dạng hoạt động khác nhau của cá nhân đang được phát triển. d. Cả a, b và c. Câu 18 Tâm lí học Sư phạm nghiên cứu a. Những vấn đề tâm lí học của việc điều khiển quá trình dạy học. b. Sự hình thành những quá trình nhận thức, xác định những tiêu chuẩn của sự phát triển trí 6 tuệ và những điều kiện đảm bảo cho sự phát triển trí tuệ có hiệu quả trong quá trình dạy học. c. Mối quan hệ qua lại giữa giáo viên - học sinh, học sinh - học sinh. d. Cả a, b và c. Câu 19 Quan niệm Trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ lại là quan điểm của a. Thuyết tiền định. b. Thuyết duy cảm. c. Thuyết hội tụ hai yếu tố. d. Tâm lí học macxit Câu 20 Thuyết tiền định, thuyết duy cảm và thuyết hội tụ hai yếu tố đều có sai lầm chung là thừa nhận đặc điểm tâm lí của con người là do a. Tiền định hoặc bất biến. b. Tiềm năng sinh vật di truyền quyết định. c. ảnh hưởng của môi trường bất biến. d. Cả a, b và c. 7 Câu 21 Bản chất sự phát triển tâm lí trẻ em là a. Sự tăng lên hoặc giảm đi về số lượng các hiện tượng tâm lí. b. Quá trình biến đổi về chất trong tâm lí gắn liền với sự xuất hiện những cấu tạo tâm lí mới. c. Quá trình trẻ em lĩnh hội nền văn hoá - xã hội loài người, bằng chính hoạt động của bản thân đứa trẻ thông qua vai trò trung gian của người lớn. d. Cả b và c. Câu 22 Quy luật chung của sự phát triển tâm lí trẻ em được thể hiện ở a. Tính không đồng đều của sự phát triển tâm lí. b. Tính toàn vẹn của tâm lí. c. Tính mềm dẻo và khả năng bù trừ. d. Cả a, b và c. Câu 23 Sự phát triển tâm lí trẻ em tuân theo a. Quy luật sinh học. b. Quy luật xã hội. c. Quy luật sinh học và quy luật xã hội. d. Không theo quy luật nào cả. Câu 24 Yếu tố giữ vai trò chủ đạo trong sự hình thành và phát triển tâm lí trẻ em là 8 a. Di truyền. b. Môi trường gia đình và xã hội. c. Giáo dục. d. Cả a và b. Câu 25 Hoạt động chủ đạo có đặc điểm a. Là hoạt động lần đầu tiên xuất hiện trong một giai đoạn lứa tuổi, sau đó tồn tại trong suốt cuộc sống của cá nhân. b. Là hoạt động mà trong đó các chức năng tâm lí của trẻ em được cải tổ lại thành chức năng tâm lí mới. c. Là hoạt động chi phối các hoạt động khác và tiền đề làm xuất hiện hoạt động mới trong các giai đoạn lứa tuổi tiếp theo. d. Cả a, b, c. Câu 26 Việc phân chia các giai đoạn lứa tuổi của trẻ em chủ yếu căn cứ vào a. Đặc điểm tâm lí của lứa tuổi đó. b. Sự phát triển của các yếu tố cơ thể. c. Hoạt động đóng vai trò chủ đạo. d. Tính chất của các quan hệ xã hội của trẻ em. Câu 27 Quy luật không đồng đều của sự phát triển tâm lí trẻ em được biểu hiện 9 a. Trong toàn bộ quá trình phát triển có nhiều giai đoạn và các giai đoạn đó phát triển không đều nhau về nhiều phương diện. b. Trong từng giai đoạn phát triển của trẻ có sự phát triển không đều nhau giữa các chức năng tâm lí . c. Tất cả trẻ em đều trải qua các giai đoạn phát triển nhưng ở mỗi trẻ em sự phát triển không đều giữa các giai đoạn. d. Cả a, b, c. Câu 28 Nội dung hoạt động và giao tiếp của trẻ em được quy định bởi a. Sự trưởng thành của các yếu tố thể chất. b. Môi trường sống của trẻ. c. Sự tương tác và phát triển của chính hoạt động và giao tiếp của trẻ em với hoàn cảnh sống và với người lớn. d. Sự tác động của người lớn. Câu 29 Trong quá trình phát triển của trẻ em diễn ra a. Sự bù trừ và tác động lẫn nhau giữa các chức năng tâm lí đã có. b. Không có sự bù trừ các chức năng tâm lí đã hình thành. c. Sự điều chỉnh trong quá trình phát triển do sự mềm dẻo của các yếu tố tâm - sinh lí của 10 chủ thể. d. Cả a và c. Câu 30 Hoạt động và giao tiếp của trẻ em trong quá trình phát triển được diễn ra a. Độc lập. b. Dưới sự định hướng, hướng dẫn và kiểm soát của người lớn. c. Quy định bởi sự trưởng thành của các yếu tố thể chất. d. Quy định bởi người lớn và xã hội. Chương hai Tâm lí học lứa tuổi học sinh Trung học cơ sở Tuổi thiếu niên Câu hỏi nhiều lựa chọn Câu 1 Mệnh đề nào dưới đây thể hiện đúng bản chất giai đoạn lứa tuổi học sinh THCS tuổi thiếu niên? a. Tuổi dậy thì. 11 b. Tuổi khủng hoảng, khó khăn. c. Tuổi chuyển tiếp từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành. d. Về cơ bản, thiếu niên vẫn là trẻ con không hơn không kém. Câu 2 Nguyên nhân khiến thiếu niên thường mỏi mệt, chóng mặt, hoa mắt... chủ yếu là do a. Sự phát triển mạnh nhưng thiếu cân đối của hệ tuần hoàn. b. Sự phát dục. c. Sự phát triển mạnh nhưng thiếu cân đối của hệ cơ. d. Sự phát triển mạnh nhưng thiếu cân đối của hệ xương. Câu 3 Sự phát triển thể chất của lứa tuổi thiếu niên về cơ bản là giai đoạn a. Phát triển chậm, theo hướng hoàn thiện các yếu tố từ lứa tuổi nhi đồng. b. Phát triển với tốc độ nhanh, không đồng đều, không cân đối. c. Phát triển với tốc độ nhanh, đồng đều, cân đối. d. Phát triển mạnh về tầm vóc cơ thể chiều cao, cân nặng. Câu 4 Sự phát dục ở tuổi thiếu niên, khiến các em a. Ngại tiếp xúc với người khác giới. 12 b. Quan tâm nhiều hơn đến người khác giới. c. Tâm lí mặc cảm, lo lắng về cơ thể. d. Quan tâm nhiều hơn đến bạn cùng giới cùng tuổi. Câu 5 Nguyên nhân chủ yếu khiến thiếu niên thường nói "nhát gừng", “cộc lốc” là a. Muốn khẳng định tính người lớn của mình trong quan hệ với người xung quanh. b. Muốn che đậy sự lóng ngóng, vụng về của mình do sự phát triển thiếu cân đối của cơ thể gây ra. c. Do phản xạ với tín hiệu trực tiếp hình thành nhanh hơn phản xạ với tín hiệu từ ngữ. d. Sự phát triển không cân đối của cơ thể làm các em thấy mệt mỏi, ngại giao tiếp. Câu 6 Nguyên nhân chủ yếu khiến thiếu niên thường dễ bị kích động, có cảm xúc mạnh, dễ bực tức, nổi khùng, phản ứng mạnh mẽ với các tác động bên ngoài là do a. Sự phát triển hệ xương mạnh hơn hệ cơ. b. Tuyến nội tiết hoạt động mạnh, ảnh hưởng tới hệ thần kinh. c. Sự phát triển mạnh nhưng thiếu cân đối của hệ tuần hoàn, ảnh hưởng tới hệ thần kinh. d. Trẻ em ý thức về sự phát triển không cân đối của cơ thể. 13 Câu 7 Hệ xương của thiếu niên phát triển như thế nào? a. Có sự phát triển nhảy vọt về chiều cao. b. Hệ xương phát triển không đồng đều, thiếu cân đối. c. Phần nối giữa các đốt sống vẫn còn sụn nên xương sống dễ bị biến dạng nếu đứng ngồi không đúng tư thế. d. Cả a, b, c. Câu 8 Quá trình hoạt động thần kinh cấp cao ở thiếu niên có đặc điểm a. Quá trình hưng phấn chiếm ưu thế rõ rệt so với ức chế. b. Phản xạ có điều kiện với tín hiệu trực tiếp thành lập nhanh hơn phản xạ với tín hiệu từ ngữ. c. Khả năng chịu đựng các kích thích mạnh, đơn điệu, kéo dài còn yếu, nên dễ bị ức chế, hoặc dễ bị kích động mạnh. d. Cả a, b, c. Câu 9 Biểu hiện của hiện tượng dậy thì là a. Tuyến sinh dục bắt đầu hoạt động. b. Cơ thể xuất hiện các dấu hiệu giới tính phụ nách mọc lông, nam mọc ria mép.... c. Nam có sự xuất tinh, nữ có kinh nguyệt. 14 d. Cả a, b, c. Câu 10 Trong giai đoạn phát dục dậy thì, đa số các em thiếu niên a. Thiết lập được sự cân bằng giữa sự phát triển yếu tố tâm lí tính dục với tâm lí xã hội. b. Đã trưởng thành về mặt tâm lí tính dục nhưng chưa phát triển về mặt tâm lí xã hội. c. Đã trưởng thành về mặt tính dục nhưng chưa trưởng thành về cơ thể, đặc biệt là chưa trưởng thành về mặt tâm lí và xã hội. d. Cơ thể phát triển không cân đối, còn mang nhiều nét trẻ con. Câu 11 Điểm nào dưới đây không đặc trưng cho sự phát triển tâm lí của tuổi thiếu niên? a. Sự phát triển mạnh mẽ, cân đối các yếu tố thể chất và tâm lí. b. Sự phát triển mạnh mẽ, thiếu cân đối về mặt trí tuệ, cảm xúc và xu hướng, đạo đức. c. Sự phát triển mạnh mẽ tính tích cực xã hội hướng đến các chuẩn mực văn hoá - xã hội. d. Sự phát triển diễn ra không đều, tạo ra tính hai mặt "vừa là trẻ con vừa là người lớn". Câu 12 Những đặc trưng tâm lí của tuổi thiếu niên có được là do điều kiện nào? a. Sự phát triển cơ thể và hoạt động hệ thần kinh mạnh mẽ nhưng không cân đối. b. Hiện tượng dậy thì xảy ra ở tuổi này. c. Sự thay đổi các điều kiện xã hội và hoạt động chủ đạo. 15 d. Cả a, b, c. Câu 13 Hoàn cảnh sống và hoạt động của thiếu niên thường a. Không thay đổi nhiều so với lứa tuổi nhi đồng. b. Bao hàm cả yếu tố thúc đẩy và kìm hãm phát triển tính người lớn ở các em. c. Chỉ bao hàm những yếu tố thúc đẩy tính người lớn. d. Chỉ bao hàm những yếu tố thúc đẩy duy trì tính trẻ con. Câu 14 Những thay đổi về vị trí của thiếu niên trong gia đình có tác động như thế nào đối với thiếu niên? a. Tăng cường sự lệ thuộc của các em vào cha mẹ. b. Thúc đẩy tính tích cực, độc lập trong suy nghĩ và hành động. c. Một mặt thúc đẩy phát triển tính người lớn nhưng mặt khác lại làm kìm hãm tính người lớn ở các em. d. Cả a, b, c. Câu 15 Thiếu niên thích tham gia công tác xã hội, vì các em a. Có sức lực và hiểu biết nhiều hơn. b. Muốn được thừa nhận là người lớn, vì cho rằng công tác xã hội là của người lớn. 16 c. Muốn được làm việc có tính chất tập thể, muốn được nhiều người biết đến. d. Cả a, b, c. Câu 16 Sự khủng hoảng trong sự phát triển tâm lí ở tuổi thiếu niên chủ yếu là do a. Bản chất, hoàn cảnh xã hội và quan hệ xã hội của trẻ em và sự cải tổ lại hệ thống quan hệ đó của trẻ em. b. Sự phát triển nhanh, mạnh và không cân đối về thể chất và tâm lí. c. Quan niệm của người lớn về sự phát triển của trẻ em d. Sự phát dục. Câu 17 Sự chuyển tiếp từ tính chất không chủ định sang tính có chủ định là đặc điểm chung của sự phát triển trí tuệ. Đặc điểm này được thể hiện trong các quá trình nhận thức của thiếu niên ở chỗ a. Tính chất không chủ định giảm mạnh, tính chất chủ định tăng lên. b. Tính chất không chủ định giữ nguyên, tính chủ định tăng nhanh. c. Tính chất có chủ định chiếm ưu thế hơn so với tính không chủ định. d. Tính chất có chủ định phát triển mạnh nhưng chưa chiếm ưu thế, tính không chủ định 17 không giảm. Câu 18 Đặc điểm trí nhớ của học sinh THCS là a. Có tiến bộ trong ghi nhớ tài liệu từ ngữ trừu tượng. b. Có tiến bộ trong khả năng ghi nhớ ý nghĩa. c. Coi thường ghi nhớ máy móc, nhưng khi ghi nhớ ý nghĩa gặp khó khăn sẽ sử dụng ghi nhớ máy móc. d. Cả a, b, c. Câu 19 Đặc điểm chú ý của thiếu niên là a. Chú ý có chủ định tăng. b. Tính bền vững của chú ý thấp. c. Khối lượng chú ý tăng, khả năng di chuyển tốt hơn học sinh nhỏ. d. Cả a, b, c. Câu 20 Đặc điểm cơ bản trong hoạt động tư duy của thiếu niên là a. Tư duy trừu tượng phát triển mạnh chiếm ưu thế. b. Sự phát triển tư duy hình tượng dừng lại, tư duy trừu tượng phát triển mạnh. c. Tư duy trừu tượng và tư duy hình tượng đều phát triển, nhưng chất lượng của tư duy trừu 18 tượng là không đồng đều ở mỗi học sinh. d. Tư duy trực quan - hình tượng phát triển mạnh. Câu 21 Hãy chỉ ra đặc điểm không thể hiện tính phê phán của tư duy ở thiếu niên a. Luôn bướng bỉnh, nghi ngờ dù không có căn cứ. b. Biết lập luận giải quyết vấn đề một cách có căn cứ. c. Không dễ tin. d. Chỉ tiếp thu khi được chứng minh rõ ràng. Câu 22 Nội dung cơ bản của "cảm giác mình là người lớn" ở thiếu niên là a. Mình không còn là trẻ con. b. Chưa là người lớn, nhưng không còn là trẻ con, sẵn sàng làm người lớn. c. Mình đã là người lớn. d. Chưa là người lớn nhưng sẵn sàng làm người lớn. Câu 23 "Cảm giác mình làm người lớn" khiến thiếu niên quan tâm nhiều hơn đến bản thân. Lĩnh vực đầu tiên các em quan tâm đến là 19 a. Những phẩm chất tâm lí cá nhân. b. Hình thức tác phong cử chỉ của bản thân. c. Những khả năng của bản thân. d. Cả a, b, c. Câu 24 Nguyên nhân nảy sinh ở thiếu niên cảm giác về sự trưởng thành a. Các em nhận thấy sự phát triển mạnh mẽ về cơ thể và sức lực. b. Các em nhận thấy sự mở rộng tri thức, kĩ năng, kĩ xảo. c. Các em tham gia nhiều hơn vào cuộc sống xã hội và có tính tự lập giống người lớn. d. Cả a, b, c. Câu 25 Nguyện vọng muốn được độc lập hơn trong quan hệ với người lớn của thiếu niên biểu hiện ở chỗ a. Thiếu niên bảo vệ ý kiến quan điểm của mình. b. Thiếu niên chống đối lại những yêu cầu của người lớn mà trước kia các em tự nguyện thực hiện. c. Thiếu niên tích cực hoạt động, chấp nhận những yêu cầu đạo đức và phương thức hành vi trong thế giới người lớn. 20

tâm lý lứa tuổi thiếu niên